بزرگنمايي:

پیام خوزستان - مدیرگروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی تهران با اشاره به لزوم پرداختن دانشگاه به مسائل جامعه گفت: دانشگاه مساله‌‌گریز نمی‌تواند در توسعه انسانی و فرهنگی نقشی داشته باشد؛ دانشگاه وقتی می‌تواند نقش نهایی خود را ایفا کند که مساله گریز نباشد و مساله محور باشد.
به گزارش ایسنا – منطقه خوزستان، دکتر هادی خانیکی در آیین گرامیداشت دهه مبارک فجر که امروز، سه‌شنبه (16 بهمن‌ماه) در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، اظهار کرد: دانشگاه شهید چمران اهواز سه میراث دارد؛ این دانشگاه میراث‌دار دانشگاه جندی شاپور است. در توسعه بسیار مهم است که ما بر پایه چه میراث و فرهنگی قرار گرفته‌ایم. باید دید که آیا دانشگاه شهید چمران اهواز در امتداد این دانشگاه قرار گرفته است یا خیر. این دانشگاه در دوران سخت، ایستادگی و مقاومت کرده و جنگ را پشت سر گذاشته است. اینکه یک نهاد علمی با جنگ پیوند بخورد و از جنگ آسیب ببیند و در آن مقاومت کند و فرآورده‌های آن تحت تاثیر جنگ باشند، تجربه بسیار ارزنده‌ای است.
وی ادامه داد: ویژگی دیگر، نام شهید چمران در نام این دانشگاه است. شهید چمران یک فرد برجسته دانشگاهی است که همه کم و بیش با او آشنا هستند. این سه ویژگی موجب می‌شود من و امثال من که دانشگاه را از خارج می‌بینیم طور دیگری به آن نگاه کنیم. شاخص‌های کمی مانند تعداد دانشجویان، تعداد رشته‌ها، اعضا هیات علمی، تعداد مقالات ISI و... نیز مهم است اما باید به شاخص‌های کیفی نیز توجه کنیم و از آن‌ها بهره ببریم.
مدیرگروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در دانشگاه باید پرسش دردمندانه داشته باشیم. کار در یک محیط آکادمیک می‌تواند موجب شود خود را کمتر درگیر امور جامعه کنیم و ممکن است این محیط علمی کمتر ما را به تفکر وا بدارد. دانشگاه مساله گریز نمی‌تواند در توسعه انسانی و فرهنگی نقشی داشته باشد. در جامعه امروز وقتی از توسعه صحبت می‌کنیم نمی‌توانیم تنها از ابعاد فیزیکی آن صحبت کنیم؛ ما از اینکه توسعه پیش از آن در ذهن، فرهنگ و زبان ما چگونه تاثیرگذار است صحبت می‌کنیم.
خانیکی تصریح کرد: در تعریف جدیدتری از توسعه، آن را بالا رفتن سطح مشارکت و آگاهی به حقوق می‌دانند. جامعه‌ای که در آن فرد از حق شهروندی، زن بودن و نخبه بودن خود آگاه می‌شود و پی آن را می‌گیرد، توسعه یافته است. در تعریفی که در سال 57 ارائه شد گفته شد اگر می‌خواهیم دانشگاه به توسعه برسد، باید نسبتی بین کنش شهروندی و علم و آموزش برقرار شود. امروز سوالی که در برابر ما است و باید به آن جواب دهیم این است که چقدر این نسبت برقرار شده است؟
وی خاطرنشان‌کرد: حدود 75 هزار عضو هیات علمی در دانشگاه‌های ما هستند. چند نفر از این افراد در مسائل جدی کشور ورود پیدا می‌کنند؟ فکر می‌کنم آمار این افراد کمتر از هزار نفر باشد. چه چیزی موجب می‌شود نظرهای این اعضای هیات علمی دیده نشود؟ شاید به تعبیر دیگری مساله بحران دانشگاهی که در سال 57 مطرح می‌شد، امروز نیز در برابر ما است.
مدیرگروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی تهران ادامه داد: امروز هم باید به این مساله پاسخ دهیم که چقدر توانسته‌ایم با یک حافظه تاریخی دانشگاه را وارد حوزه فرهنگ، سیاست و اجتماع کنیم؟ دانشگاه وقتی می‌تواند نقش نهایی خود را ایفا کند که مساله‌گریز نباشد و مساله محور باشد. زمانی که داشته‌های تاریخی و فرهنگی ما زبان آکادمیک پیدا کرد، آن زمان دانشگاه، دانشگاه است. اگر توانستیم مساله یا مشکلی را در جامعه حس کنیم و با آن ذهنیت بیاییم و در دانشگاه درس بخوانیم، آن زمان دانشگاه جایی است که می‌تواند نقش خود را در توسعه ایفا کند.
خانیکی افزود: اگر به مساله توسعه انسانی می‌اندیشیم، منظور از نیروی انسانی توسعه نیروی متخصص نیست، بلکه به توسعه معنوی می‌اندیشیم. توسعه معنوی توسعه‌ای است که در کنار توسعه فیزیکی و کمی مطرح است. در این زمان باید به سمت دانشگاهیان برویم. اگر می‌خواهیم دانشگاه دانشگاهی خلاق باشد باید دیوارهای بلندی که بین قدرت، سیاست و... و دانشگاه هست را کوتاه کنیم.
وی ادامه داد: آنچه که من به آن رسیدم مساله گفت‌وگو است. فکر می‌کنم آنچه که این فاصله‌ها را ایجاد کرده است به این دلیل است که ما یا از ضرورت گفت‌وگو دور افتاده‌ایم یا از مهارت آن. چطور می‌شود قفل بین دانشگاه‌ها و جامعه و نظام اجرایی را باز کرد؟ برنامه‌های اقدام برای گفت‌وگو در هر حوزه و سطحی باید بتواند این دنیاهای بسته را باز کند. گریز از گفت‌وگو، دنیاهای ما را محدود و بسته کرده است.
مدیرگروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به تنش‌های موجود در جامعه گفت: شرایطی که امروز در آن قرار گرفته‌ایم این امکان را فراهم کرده است. امروز هر نوع تحریم و تنگناهای دیگری که در آن قرار گرفته‌ایم، تنگناهایی برای ما ایجاد کرده که موجب ابهام نسبت به آینده می‌شود. افقی که در برابر ما است خیلی روشن نیست. این بحران‌ها و تنگناها می‌تواند موجب خلق و کشف فرصت‌های جدیدی شود.
خانیکی ادامه داد: باید بدانیم که در این شرایط خطیر مهم‌ترین چیز این است که باید در برابر کاهش سرمایه اجتماعی و کاهش میزان اعتماد، حساس بود. وقتی سرمایه اجتماعی کاهش پیدا می‌کند، میزان اعتماد، امید و همبستگی ملی کم می‌شود. این کاهش می‌تواند هم به نظام سیاسی جامعه و هم نخبگان آسیب بزند. باید دید دانشگاه چطور می‌تواند نوعی اطمینان نسبت به آینده بوجود آورد که نشان دهد می‌شود از شرایط گذر کرد. این کار نیازمند این است که از رابطه بین نهاد دانشگاه و خلق امید اجتماعی حرف زد.
وی افزود: وقتی از امید اجتماعی صحبت می‌کنم منظور این نیست که خیلی متوهمانه برخورد کنیم و فکر کنیم که همه چیز خوب است و هیچ مشکلی نیست. مشکل هست اما باید دید چطور می‌توان بین واقعیت و تخیل خلاق رابطه برقرار کرد. این تخیل خلاق همان امید اجتماعی است. به نظر من جای این تخیل خلاق، دانشگاه است. بعد این تفکر و مواجهه با مشکل هست که می‌تواند ظرفیت‌ها و گروه‌های جدید را وارد عرصه توسعه کند. به طور مثال بالا رفتن سطح مشارکت زنان، ظرفیتی به جامعه افزوده است که در گذشته کمتر به آن توجه می‌شد.
مدیرگروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی تهران با اشاره به ناامیدی موجود در جامعه، گفت: ناامیدی اجتماعی در جامعه جزیی از راه‌حل نیست بلکه جزیی از مسایلی است که با آن موجه هستیم. ناامیدی در میان جوانان دانشگاهی، نخبگان و... نسبت به شغل، تخیل و... وجود دارد. این ناامیدی موجب کاهش سرمایه اجتماعی، فرار مغزها و... می‌شود. ناامید بودن هنر نیست. ناامیدی جزو مسائلی است که نهادی مانند دانشگاه باید به آن بپردازد. امید اجتماعی را می‌شود در فرآیند گفت‌وگو دنبال کرد. در گفت ‌وگو است که مسائل جدید خلق می‌شوند.
انتهای پیام