بزرگنمايي:

پیام خوزستان - سیزدهمین نمایشگاه کتاب خوزستان در حالی برگزار شد که عنوان فروشگاهی بزرگ با نام نمایشگاه را به دوش می‌کشید؛ فروشگاهی که نه تنها در محتوا که در طراحی دکوراسیون و سخت‌افزار خود نیز لنگ می‌زد.
به گزارش ایسنا ـ منطقه خوزستان، سیزدهمین نمایشگاه کتاب خوزستان در 23 بهمن 97 به کار خود پایان داد. در این نمایشگاه هر ساله بیش از 500 ناشر داخلی و خارجی، غرفه‌های فروش کتاب‌ برپا کرده و به طور مستقیم کتاب‌های خود را عرضه می‌کنند. این در حالی است که با نگاهی اجمالی به غرفه‌های حاضر در نمایشگاه می‌توان دریافت که عمده غرفه‌داران تنها توزیع‌کنندگانی هستند که با نام یکی از ناشران کتاب در نمایشگاه حاضر شده‌اند. توزیع‌کنندگانی که با عرضه کتاب‌های تاریخ گذشته، قدیمی و نیز با ترجمه‌های ناشناخته، جیب کتاب ناآشنایان بخت برگشته را خالی می‌کنند. همین امر باعث شده تا بسیاری از بازدیدکنندگان حرفه‌ای، سیزدهمین نمایشگاه کتاب خوزستان را هم از نظر محتوا و هم به لحاظ سخت‌افزاری یکی از بی‌‌کیفت‌ترین نمایشگاه‌ها حتی در مقایسه با دوره‌های گذشته بدانند.
حاج مهدی، فرهنگی بازنشسته یا به قول خودش کهنه سرباز دنیای کتاب، که برای بازدید از سیزدهمین نمایشگاه کتاب خوزستان در این محل حاضر شده است، در این باره می‌گوید: متاسفانه امسال هم مانند دیگر دوره‌ها با عرضه کتاب‌های سوخته و از رده خارج شده توسط ناشران مواجه شدم. ناشران بزرگ و بنام باقدیمی‌ترین کتاب‌هایشان به نمایشگاه آمد‌ه‌اند و خبری از کتاب‌های داغ و به روز نیست که دلیل آن را می‌توانیم سیاست‌های سودمحور ناشران و تمایل به فروش چاپ‌های قدیمی قلمداد کنیم. اتفاقی که در مقایسه با نمایشگاه‌های دیگر استان‌ها به ویژه نمایشگاه کتاب تهران بسیار قابل تامل است.
او می‌گوید: به یاد دارم در سال 67 اداره پست خوزستان در نمایشگاهی مشترک همزمان با استان تهران اقدام به برگزاری نمایشگاهی غیرحضوری کرده بود، به این صورت که تمام کتاب‌های به روز ایران و جهان، دقیقا همان عناوینی که در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شده بود را در تعداد زیادی زونکن فهرست کرده بود و مخاطب با حضور در این نمایشگاه، هر عنوان کتابی را که می‌خواست بدون حضور فیزیکی کتاب خریداری می‌کرد و پست دو روز بعد آن را به خریدار تحویل می‌داد. اما متاسفانه اکنون با وجود پیشرفت نا‌محدود تکنولوژی هنوز مسوولان ما با بی‌سلیقگی تمام نمایشگاهی کاملا بی‌کیفیت را برگزار می‌کنند.

حاج مهدی در حالی که کتاب کهنه‌ای را زیر بغل زده بود، با آشفتگی خاصی که از صدایش برمی‌خواست گفت: این کتاب را می‌بینی؟ (داستان یک شهر احمد محمود را می‌گفت)، این کتاب را 30 سال پیش از مرحوم آرش باران‌پور که در میدان شهدا کتاب بساط می‌کرد خریدم. در این شرایط ترجیح می‌دهم کتاب مورد نظرم را از همان میدان شهدای خودمان تهیه کنم.
از دیگر آفت‌های عظیم این نمایشگاه، فروش کتاب توسط شبه ناشران است. این رفتار باعث شده تا کتابفروشی‌ها عملا از چرخه توزیع کتاب خارج شده و راه برای فروش کتاب به صورت قاچاق گشوده شود. در این میان میزان فروش کتاب در سیزدهمین نمایشگاه کتاب خوزستان نمایان می‌کند که مردمِ کمتر کتابخوان تقریبا هرساله سعی می‌کنند اندک کتاب‌های مورد نیاز خود را از این نمایشگاه خریداری کنند. در پایان نیز مسوولان برگزاری نمایشگاه در مصاحبه‌ای حماسی فروش بالا در نمایشگاه را جزو موفقیت‌های خود قلمداد می‌کنند.
هادی مدرس‌نیا، بنیان‌گذار و مدیر انتشارات ترآوا، در این خصوص می‌گوید: متاسفانه چندین سال است که موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران به طور کامل سیاست برگزاری نمایشگاه‌های کتاب را تعیین می‌کند و تصمیم‌گیری نهایی برای زمان و محتوای برگزاری نمایشگاه به ویژه انتخاب ناشران برای شرکت در نمایشگاه را در دست دارد. به این گونه که با انتخاب خودش ناشران مورد نظر موسسه را برای حضور در نمایشگاه فرامی‌خواند. بنابراین می‌توان گفت که نحوه چینش و انتخاب ناشران تماما از طریق رانت صورت می‌گیرد و نه از روی شایستگی و کیفیت حضور. این در حالی است که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان باید به عنوان متولی این رویداد تمام تلاش خود را برای برگزاری هر چه با کیفیت‌تر نمایشگاه به کار بگیرد، امری که متاسفانه در کمال ناباوری اداره ارشاد خوزستان هیچ گونه تمایلی برای حل و فصل آن ندارد.
این ناشر خوزستانی همچنین بیان می‌کند: مقایسه درستی نیست اگر بخواهیم کیفیت نمایشگاه پارسال را با نمایشگاه امسال بسنجیم زیرا در یک مقایسه ساده درمی‌یابیم که شاخص‌هایی مانند معیشت مردم، شرایط برگزاری، کتاب‌های عرضه شده، بودجه تخصیص داده شده به نمایشگاه، تبلیغات شهری و به ویژه زمان برگزاری در کیفیت نمایشگاه اثرگذار هستند.
او در حالی که کتاب‌های تازه‌ چاپ خود را به درون قفسه‌ می‌چیند با ناراحتی می‌گوید: متاسفانه در هر دوره از نمایشگاه کتاب خوزستان، موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران تعداد زیادی از ناشران فاقد اعتبار را با کتاب‌های انباری‌ و تاریخ گذشته‌شان همانند سرقفلی از نمایشگاهی به نمایشگاه دیگر می‌برد. از نظر شما مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان نباید آن قدر اختیار داشته باشد که بتواند ناشران با تجربه، فعال و با قدمت در حوزه چاپ و نشر کتب فاخر و نیز ناشران شهرستانی قدرتمند را به نمایشگاه آورد؟

اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با برپایی چنین نمایشگاه بی‌کیفیتی هر ساله تعداد بیشتری از مردم را با شوک ادبی ناشی از فروش کتاب‌های جعلی مواجه می‌کند. این وضعیت باعث شده تا روزبه‌روز بر تعداد ناشرانی که واقعی نیستند افزوده ‌شود. بنابراین نمایشگاه کتاب برای ناشران جعلی فرصتی است تا کتاب‌های کم‌کیفیت یا کتاب‌سازی‌های خود را به مردمی بفروشند که بر حسب اتفاق به نمایشگاه آمده‌اند و تشخیص کتاب مفید از غیرمفید برایشان سخت است.
در سیزدهمین نمایشگاه کتاب خوزستان یکی دیگر از اتفاقات خوب اما در عین حال شوک‌آور، اختصاص بن خرید کتاب برای اصحاب رسانه بود، بن کتابی که تنها میان عده معدودی از اشخاص رسانه‌ای پخش و پس از آن دیگر چشم هیچ یک از اصحاب رسانه به دیدن آن روشن نشد. این در حالی است که بعضی محافل خبر از نقد کردن بن‌ها به صورت شبانه در بعضی غرفه‌ها داده‌اند؛ رویه‌ای که سال‌ها است در نمایشگاه‌های کتاب سراسر کشور به شکل‌های مختلف تداوم دارد.
ستایش فرخ‌پی، نقاش خودساخته و فعال حوزه هنر که به تازگی مجموعه‌ای با نام سیاره را خلق می‌کند، اعتقاد دارد هر سال از اعتبار نمایشگاه‌های کتاب کاسته می‌شود، او در این خصوص می‌گوید: نباید کاری کرد رویدادی که قرار بوده برای استان ما حیثیت فرهنگی بیاورد در جهت عکس به آن ضربه بزند. برداشت من از نمایشگاه‌های کتاب این است که سال به سال از اعتبار این رویداد کاسته می‌شود چون متاسفانه هر سال می‌بینم حجم تبلیغات فروش غذا و کالاهای دیگر که حالت زننده‌ای به نمایشگاه می‌دهند در ورودی‌ نمایشگاه بیش‌تر می‌شود که این موضوع به هیچ وجه مناسب یک رویداد فرهنگی نیست.
وی در ادامه عنوان می‌کند: چند سال پیش وقتی به نمایشگاه می‌رفتم خیلی از اصحاب هنر و قلم در آن حضور پیدا می‌کردند و برنامه‌های خوبی تدارک دیده می‌شد اما چند سالی‌ است که تمام برنامه‌های جنبی نمایشگاه با حضور افراد تکراری برگزار می‌شود که هیچ گونه بازخورد مثبتی در این چند سال نداشته است.

این هنرمند در حالی که از میان قفسه‌ها کتاب مورد نظرش را جست‌وجو می‌کند، سخنش را این گونه پایان می‌دهد: ممکن است در مورد چیزهایی که به آن‌ها علاقه‌مندم مطمئن نباشم، اما درباره چیزهایی که به آن‌ها علاقه‌ای ندارم کاملا مطمئنم. این را من نمی‌گویم، (طاعون آلبر کامو را ورق می‌زند)، "زمان از دست رفته را فقط ثروتمندان بازمی‌یابند. برای فقرا فقط نشانه مبهمی در راه مرگ به جای می‌گذارد. فقرا برای آن که بتوانند طاقت بیاورند نباید گذشته را زیاد به خاطر آورند بلکه باید به همان چیزهای روز به روز و ساعت به ساعت بچسبند". از میان صدها جلد کتابی که مرور کردم این تنها ترجمه خوبی بود که از کتاب طاعون کامو یافت کردم، بدون شک این روند به نمایشگاه کتاب لطمه خواهد زد.
با وجود تمام کاستی‌ها پرونده سیزدهمین نمایشگاه کتاب خوزستان، همانند اماکن فرهنگی خوزستان که یکی پس از دیگری برای همیشه بسته می‌شوند نیز بسته شد. اهواز که در سال 93 به دلیل ارایه برنامه‌های نوآورانه، مشارکت‌جویانه، موثر و منسجم و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی، تشکل‌های مردمی، صنایع و مراکز ورزشی و فرهنگی عنوان اولین پایتخت کتاب ایران را به خود اختصاص داده بود اکنون در شرایطی سیزدهمین نمایشگاه کتاب خود را برپا کرد که اصلی‌ترین مراکز فرهنگی و هنری آن یکی پس از دیگری از چرخه استفاده خارج می‌شوند. موزه هنرهای معاصر اهواز به عنوان بزرگترین مرکز فرهنگی و هنری استان خوزستان در صدر این سرمایه‌های به باد رفته قرار دارد.
گزارش از: آرش حاجی‌نجف (خبرنگار ایسنای خوزستان)
انتهای پیام