بزرگنمايي:

پیام خوزستان- در پی نشست خبری مدیرکل هواشناسی خوزستان  درباره سیلاب اخیر و اظهارات وی مبنی بر بی توجهی سازمان آب و برق به اخطارهای هواشناسی، روابط عمومی این سازمان جوابیه ای ارائه کرده است.

در این جوابیه آمده است: وقوع سیلاب زمستان 97 و فروردین 98ضعف های بسیاری را در پیش بینی بارش و سیل و هواشناسی بر همگان عیان کرد. ریاست محترم سازمان هواشناسی کشور در اعترافی منصفانه در25 فروردین ماه سال جاری در مجلس شورای اسلامی به صراحت اعلام کرد که توانایی پیش بینی بارش و سیل با تجهیزات و امکانات موجود کشور در زمان های طولانی قبل از وقوع فراهم و میسر نیست. همچنین امکان پیش بینی های دقیق دراز مدت هواشناسی وجود ندارد و سیل فروردین ماه را نیز با شدت واقع شده از دیر زمان از قبل قابل پیش بینی نبوده و این پدیده مانند تمام رخدادهای هواشناسی و آماری  تابع عدم قطعیت است. توصیه به ملاحظه این مصاحبه را برای همگان به خصوص متولیان مرتبط با خدمات هواشناسی استان را داریم، علی ایحال بر خلاف رویه ها و مناسبات موجود مدیرکل محترم هواشناسی استان خوزستان در مصاحبه خود با اصحاب رسانه در تاریخ 31 اردیبهشت 98 به نکاتی اشاره داشتند که برای روشن شدن افکار عمومی به صورت خلاصه به برخی از این موارد پاسخ داده می شود.

1.  سئوال مهمی در افکار عمومی مطرح است که با فرض نبودن سدها و سازمان های متولی چنین سیلابی به وقوع می پیوست یا خیر و آیا ابعاد آن در صورت وقوع معادل آنچه اتفاق افتاده است می بود؟ که البته طرح این سئوال از کسانی که با علوم پیچیده هیدرولوژی و برنامه ریزی منابع آب آشنا نیستند محتمل ولی پاسخ آن نزد اهل فن بسیار آشکاراست.  سیلاب پدیده ای طبیعی است که از بارش های شدید در مقطع زمانی کوتاه بر روی سطح حوضه های آبریز شکل می گیرد و بزرگی آن تابعی از شدت و مدت بارش و مساحت حوضه است، برای چنین رخداد طبیعی هیچ شخص یا اشخاص حقیقی و حقوقی را نمی توان مقصر قلمداد کرد چه رسد به آن سازمانی که پس از وقوع چنین رخدادی برای حفاظت از جان و مال هموطنان خود تمام مساعی خود را به کار می بندد و با بکاری گیری ابزارهای مختلف سخت افزای مانند سدها و مغزافزاری مانند کارشناسان متخصص و مدل های رایانه ای از شدت و قدرت تخریبی آن کاسته و در یک شرایط کنترلی و ایمن آن را رها سازی می کند. بنابرین پرواضح است که مدیریت سیلاب ها به خوبی صورت پذیرفته و از حجم و شدت سیلاب ها در چندین نوبت کاسته شد، به طوریکه خوشبختانه همانگونه که حفظ جان هموطنان در مدیریت سیلاب در راس امور بود در رویدادی کم نظیر حتی آمار یک نفر تلفات در اثر بزرگترین سیلاب های با دوره های بازگشت یک هزار ساله گزارش نشده است.
2. سازمان آب وبرق خوزستان به عنوان متولی حفظ و صیانت از منابع آب در خوزستان در سال های 88 و 93 قراردادها و تفاهم نامه هایی را برای تولید پیش بینی های هواشناسی با زیرمجموعه سازمان هواشناسی کل کشور منعقد کرد که به گواه کارشناسان صاحب نظر آب و هواشناسی باعث رشد و بهبود پیش بینی ها در حوضه های آبریز منتهی به استان خوزستان شد. این سازمان برای برنامه ریزی منابع آبی خود از داده ها و خروجی های رسمی و  نیز منابع  جهانی مورد تایید سازمان هواشناسی کشور استفاده می کند و البته پس از تحلیل های مربوط به فرایند تبدیل بارش به رواناب و آبدهی رودخانه توسط کارشناسان خود، نسبت به مقایسه و تحلیل های آماری نتایج به دست آمده در تخمین ورودی به مخازن سدها و نیز صحت سنجی این آمار نیز اقدام می کند که امری واجب و بدیهی برای برنامه ریزی دقیق و مناسب است در همین حال این سازمان فاقد مرکز یا ساختار موازی با سازمان هواشناسی است. لذا از این منظر مطالب ارائه شده در مصاحبه مبنی بر هدر رفت منابع صحیح نیست.
3. زمانی که صحبت از ضعف زیرساخت های سخت افزاری می شود انتظار می رود که امکان بهره برداری بهینه از برخی از تجهیزات مدرن و گران قیمت هواشناسی موجود در استان مانند رادار شهرستان اهواز و در راستای اهداف هیدرولوژیکی به ویژه در حوضه های آبریز میانی نیز فراهم آمده و داده های آن در اختیار سازمان آب و برق قرار گیرد. ولی متاسفانه تاکنون نتیجه ای حاصل نشده است که علت آن مشخص نیست.
4. سازمان آب و برق خوزستان با استفاده از تحلیل و صحت سنجی های آماری داده های هواشناسی که سازمان هواشناسی منتشر و اعلام می کند پیش بینی های کوتاه مدت و میان مدت آبدهی رودخانه ها را در بازه کمتر از یک ماه برای کاربردهای برنامه ریزی منابع آب انجام می دهد و بر عدم امکان پیش بینی های فصلی رویدادهای سیلاب نیز واقف است.
5. به نظر می رسد تکالیف و برنامه های خدمات سازمان هواشناسی در خصوص افق پیش بینی های قابل قبول کوتاه مدت و نیز بازه زمانی قطعیت پیش بینی ها با قابلیت تصمیم گیری در مدیریت سیلاب، نیاز به شفاف سازی از سوی آن سازمان داشته باشد. اینکه از یک سو افق زمانی قابل قبول  48 تا 72 ساعت قبل از  وقوع سیلاب رسما از تریبون مجلس و از سوی ریاست محترم آن سازمان اعلام می شود و از سوی دیگر اعلام هشدار 9 روز قبل از سیلاب، توسط سازمان هواشناسی استان مطرح می شود، دارای تناقض است. ضمنا لازم است یک گزارش فنی در خصوص ارزیابی پیش بینی ها و هشدارهای صادره  در تصمیم گیری ها به صورت کاربردی و درصد انحراف از وقوع در پیش بینی های انجام شده نیز دقیقا ارائه شود.
6. بر اساس اطلاعات منتشر شده در مصاحبه 31 اردیبهشت ماه 1398 ، درسازمان هواشناسی کشور امکان پیش بینی های میان مدت به سبب محدودیت و ضعف تجهیزات سخت افزار و نرم افزاری وجود ندارد و بر همین اساس گزارش های ماهانه هواشناسی بر اساس بررسی روندها با تدقیق پیش بینی ها انجام، به روزرسانی و منتشر می شود. متخصصان امر مطلعند که اشتباه بودن پیش بینی های متکی بر تحلیل روندها محتمل است که امیدواریم این ضعف با همکاری دولت و پیگیری سازمان هواشناسی کل کشور به زودی رفع شود.
7. بیشترین میزان آب های سطحی کشور متعلق به خوزستان است و اثرات رودخانه های استان خوزستان در معیشت مردم شریف این استان در بخش های مختلف صنعت و کشاورزی و جایگاه ویژه آن در محیط زیست بر هیچ کس پوشیده نیست بنابرین انتظار می رود براساس همان ویژگی پیش گفته اطلاعات هواشناسی استان چه در خشکسالی و چه در ترسالی با دیدگاه تاثیر در معیشت و شیوه زندگی مردم در صنعت و کشاورزی و همچنین محیط زیست و پدیده ریزگردها تهیه شود و اطلاعات کمّی علاوه بر اطلاعات توصیفی فعلی موجود در سایت هواشناسی کل کشور در اختیار سایر سازمان ها قرار داده شود.

امید است در همین راستا و پیرو درخواست های چندین ساله سازمان آب و برق خوزستان مبنی بر انعقاد تفاهم نامه و قرارداد برای تقویت اداره کل هواشناسی استان و نیز تشکیل یک کارگروه فنی مشترک فرآیندی آغاز شود تا با آشنایی با پیش بینی های مورد نیاز صنعت آب وکشاورزی و محیط زیست بتوانند اطلاعات تحلیلی را برای سازمان های مختلف از جمله این سازمان تامین کنند.

ضمن تقدیر از تلاش های به عمل آمده اعلام می دارد هشدارهای صادر شده هواشناسی طبق روال گذشته قابلیت ورود و کاربرد در هیچ مدل هیدرولوژیکی را برای پیش بینی سیلاب و یا آبدهی رودخانه ها ندارد چرا که در رخداد سیلاب علاوه بر میزان بارش ها، توزیع زمانی، مکانی و شدت آنها نیز دارای اهمیت بسیار زیادی است.

8- تولید داده ها و اطلاعات تحلیلی آماری پیش بینی هواشناسی جزو وظایف حاکمیتی سازمان هواشناسی است و صرفا ارائه گزارشات کیفی این اطلاعات، مانند اخطاریه ها و صحبت ها در قالب نشست های مدیریتی کلان، کاربردی برای پیش بینی سیل و نجات هموطنان از خطرات آن ندارد . انتظار و امید است بانک اطلاعات عددی پیش بینی های هواشناسی در دسترس کاربران و متخصصان امر قرار گیرد.

آگاهان اقلیم و هیدرولوژی به خوبی می دانند ماهیت داده های آب و هواشناسی بر عدم قطعیت ها استوار بوده و پیش بینی ها می تواند با خطا همراه باشد حتی اگر میزان وقوع بارش باران بر حوضه آبریز 2 برابر پیش بینی های بارش اعلام شده از سوی سازمان هواشناسی باشد. سازمان هواشناسی استان نیز مانند تمامی دستگاه های اجرایی استان در زمان سیل خوزستان بر اساس تصمیمات ستاد بحران استان یا شورای تامین تمامی تلاش خود را برای بهبود اطلاعات و در اختیار گذاشتن آنها برای تصمیم گیری مناسب به عمل آورد لیکن انجام تحلیل بر پایه اطلاعات مخدوش و تحلیل های نادرست منابع آبی می تواند عامل تشکیک بر تلاش ها و زحمات مدیریت و مهار بهینه یکی از بزرگترین سیلاب های تاریخی کشور شده و ذهن مردم شریف کشور را بر خدمات و تخصص کارشناسان شریف و فرزندان این مرزو بوم مشوش کند که انتظار می رود چنین رویه ای اصلاح شود.

بر اساس این گزارش، سبزه زاری مدیرکل هواشناسی خوزستان در نشست خبری اخیر خود درباره سیلاب گفته بود که هشدارهای هواشناسی از 20 روز قبل از سیلاب و اخطاریه های آن از 9 روز قبل از سیلاب به سازمان آب و برق خوزستان اعلام شده اما این سازمان توجهی به آنها نکرده است. در حالی که می توانستند زودتر با گشودن دریچه های سدهای دز و کارون و تخلیه آب سدها، مانع بخش زیادی از سیل و خسارات شوند.

پیش از آن ایزدجو مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در نشست خبری 22 اردیبهشت، گفته بود که پیش بینی های هواشناسی دقت لازم را ندارد و تنها سه تا پنج روز قبل از بارش را می تواند با دقت پیش بینی کند.

سیلاب فروردین ماه خوزستان و طغیان رودخانه های دز، کرخه و کارون با بحث های بسیاری همراه بوده است.

سیل و آبگرفتگی در 21 شهرستان رخ داد و باعث شد 244 روستا، هزاران هکتار زمین کشاورزی و بیش از 200 هزار نفر در خوزستان درگیر سیل شوند.