چاپ

پیام خوزستان - اهواز- یادمان های دوران دفاع مقدس و مناطق عملیاتی خوزستان هرساله به ویژه در ایام پایانی سال و نوروز پذیرای کاروان های راهیان نور و اقشار مختلف مردم است که نقاط مختلف کشور به این استان می آیند.
به گزارش ایرنا یادمان های اصلی خوزستان شامل یادمان شلمچه، چذابه، فکه، فتح المبین و دهلاویه است که کاروان های راهیان نور، گردشگران خارجی، کاروان های دانشجویی و دانش آموزی در طول سال از آن ها دیدن می کنند.
*یادمان شلمچه
یکی از شاخص ترین و خاطره انگیزترین یادمان های استان خوزستان یادمان شلمچه است که در حال حاضر در آن شاهد حضور گسترده کاروان های راهیان نور در سنین مختلف هستیم.
منطقه مرزی شلمچه در منتهی الیه غرب خرمشهر واقع شده و نزدیکترین نقطه مرزی به استان بصره به شمار می رود.شلمچه یکی از محورهای هجوم دشمن در21 شهریور ماه سال 1359 به خرمشهر بود.
در عملیات بیت المقدس اگرچه خرمشهر آزاد شد اما با توجه به اهمیت نظامی شلمچه، دشمن به سختی از آن دفاع کرد و آن را در اشغال خود نگه داشت و پس از آن، موانع، استحکامات و رده های دفاعی متعددی در این منطقه ایجاد کرد.
رزمندگان اسلام با اجرای عملیات کربلای پنج در دی ماه 1365، این مواضع را در هم شکسته و شلمچه را آزاد کردند که به پاس رشادت و شهادت رزمندگان اسلام بنای یادبودی در این منطقه نصب شده است.
*یادمان طلائیه
یادمان طلائیه در 45 کیلومتری جاده اهواز- خرمشهر قرار گرفته است و یکی از محورهای مهم عملیاتی خیبر و بدر به شمار می رود.
پس از دوران دفاع مقدس مقری برای جستجوی پیکرمطهر شهدا در این منطقه دایر شد.
*یادمان دهلاویه
روستایی در غرب سوسنگرد که در جریان هجوم دشمن پس از 10 روز دفاع سرسختانه در تاریخ 24 مهرماه سال 1359 توسط رژیم بعث اشغال شد.
در طی سلسله عملیات رزمندگان، ستاد جنگ های نامنظم به فرماندهی شهید مصطفی چمران تلاش هایی برای آزادی مناطق اشغال شده انجام شد و سرانجام در روز 24 شهریورماه سال 1360 در عملیاتی به نام آیت الله مدنی (اولین شهید محراب در تبریز) دهلاویه آزاد شد.
در نزدیکی این روستا یادمانی واقع شده که محل شهادت دکتر چمران به همراه تنی چند از همرزمانش است.
*یادمان هویزه
شهر هویزه در 10 کیلومتری جنوب غربی دشت آزادگان واقع شده و دشمن در آغاز جنگ با اشغال شمال و شرق هویزه، عملا آن را محاصره کرد.
در عملیات هویزه در تاریخ 15 دی ماه سال 1359 رزمندگان از این منطقه نفوذ کردند و به محل استقرار دشمن در جنوب کرخه هجوم بردند و 800 نیروی عراقی را اسیر کردند که این تعداد تا آن روز جنگ، بی سابقه بود.
با شروع پاتک های دشمن، نیروهای خط مقدم عملیات که گروهی از پاسداران هویزه، حمیدیه و اهواز و گروهی از دانشجویان پیرو خط امام(ره) بودند در محاصره قرار گرفتند و تعدادی از آن ها از جمله سید حسین علم الهدی فرمانده سپاه هویزه به شهادت رسیدند.
در طی عملیات بیت المقدس در اردیبهشت 1361 منطقه هویزه با رمز یا علی بن ابی طالب علیه السلام آزاد شد و پیکر این شهدا در مکانی که امروز به عنوان یادمان شهدای هویزه میزبان زائران است، کشف شد.
**یادمان شهدای هور
یادمان شهدای هور که در منطقه صفر مرزی قرار دارد و تردد به آن دشوار است، معمولا تنها در ایام تعطیلات نوروزی برای زائران کاروان های راهیان نور فعال است.
یادمان شهدای هور از جمله یادمان های فصلی و بخشی از حریم قرارگاه نصرت است که به یاد شهدای هور مربوط به عملیات مختلف آبی و خاکی نظیر عملیات خیبر و بدرنامگذاری شده است.
شهید علی هاشمی یکی از شهدای شاخص و صاحب نام عملیات جنگی هشت سال دفاع مقدس در منطقه هور به شمار می رود.
کاروان های راهیان نور اگرچه در طول سال برای زیارت به یادمان های خوزستان سفر می کنند اما حضور آن ها در روزهای پایانی سال و بخصوص ایام نوروز در یادمان های خوزستان پررنگ تر است.
یادمان فتح المبین
در شمال غربی شوش و در غرب رودخانه کرخه دشت فتح المبین قرار دارد که یادآور حماسه و عملیات پیروزمندانه فتح المبین و شهدای والا مقام این منطقه است.
این عملیات در تاریخ دوم فروردین 1361 با رمز یا زهرا (س) و فرماندهی مشترک ارتش و سپاه در این منطقه انجام شد.
در این یادمان که در هشت کیلومتری شهر شوش واقع شده هشت شهید گمنام به خاک سپرده شده اند. دشمن بعثی در روزهای نخستین جنگ تا پشت رودخانه کرخه پیشروی کرد و بر شهر شوش و جاده اندیمشک - اهواز مسلط شد.
رزمندگان اسلام در این جبهه یک خط دفاعی شکل داده و عملیات امام مهدی (عج) را در روزهای پایانی سال 1360 طرح ریزی و با فرماندهی شهید مجید بقایی به اجرا در آورند.
این رزمندگان که قصد رخنه به سنگرهای دشمن در منطقه را داشتند در این شیارها با سنگرهای کمین دشمن درگیر شده و تعداد زیادی از آن ها در این شیارها به شهادت رسیدند.
*سایت های چهار و پنج رادار
سایت های چهار و پنج رادار در 18 کیلومتری غرب شوش قرار دارد که به تصرف دشمن بعثی درآمد. صدامیان برای حملات موشکی و توپخانه به شهرهای شمال خوزستان از این سایت ها استفاده می کرد.
رزمندگان اسلام برای آزاد سازی این سایت ها در عملیات فتح المبین نبرد جانانه ای انجام داده و مقاومت سرسختانه عراق را درهم شکستند.
پس از این عملیات تعدادی از فرماندهان ارشد عراق که در این منطقه عقب نشینی کرده بودند به دستور صدام اعدام یا زندانی شدند.
*یادمان فکه
این منطقه در شمال غرب خوزستان قرار گرفته که از شمال به منطقه چنانه، از غرب به خط مرزی و از جنوب به تنگه چذابه و بستان محدود می شود.
منطقه فکه سرزمین شن های روان است و دشمن پس از اشغال این منطقه در آن 16 رده موانع در مقابل رزمندگان اسلام ایجاد کرده بود.
درعملیات والفجر مقدماتی رزمندگان پس از نبردی سخت در محاصره دشمن افتاده و عده ای نیز مجبور به عقب نشینی شدند.
این منطقه مزین به خون شهدای عملیات های والفجر مقدماتی، والفجر یک و سرداران شهیدی نظیر حسن باقری، مجید بقایی و سید مرتضی آوینی است.
*تنگه چذابه
تنگه مهم چذابه در شمال غربی شهرستان دشت آزادگان و در مسیر جاده ای که از مرز به طرف بستان کشیده شده بین تپه های رملی و هورالهویزه قرار دارد.
دو جاده نظامی در دو سوی آن قرار دارد که جاده خاک ایران چذابه را به فکه متصل می کند و جاده دیگری نیزبه شهر العماره عراق متصل می شود.
دهانه این تنگه 1.5 کیلومتر بوده و به همین جهت از جنبه نظامی دارای اهمیت بالا و استراتژیکی بوده است.
تنگه چذابه یکی از پنج معبر اصلی هجوم ارتش عراق در ابتدای جنگ به خوزستان بود که در عملیات طریق القدس با رمز مقدس یا حسین بن علی علیه السلام در آذر ماه 1361 آزاد شد.
*اروندکنار
اروندکنار یکی از بخش های شبه جزیره آبادان است که در 48 کیلومتری جنوب شرق این شهرستان واقع شده است.
در این منطقه یکی از موفق ترین و بزرگترین نبردهای دوران دفاع مقدس انجام شد؛ درعملیات والفجر هشت غواصان خط شکن شبانه از اروندرود گذشته، خط دشمن را شکسته و موفق به آزاد سازی منطقه فاو شدند. این عملیات ضربه مهلکی بر ارتش بعث عراق وارد کرد.
*پاسگاه زید
وقتی در جاده اهواز خرمشهر از ایستگاه حسینیه به سمت غرب (جاده شهید کاظمی) برویم پس از طی مسافتی به مزار تعدادی از شهدای گمنام عملیات رمضان می رسیم که پاسگاه زید نام دارد.
منطقه زید و ایستگاه حسینیه از محورهای مهم هجوم دشمن به خوزستان بود که عراق از این طریق به جاده اهواز- خرمشهر دست یافت. این منطقه یکی از محورهای مهم عملیات های بزرگی مانند بیت المقدس و کربلای چهار و کربلای پنج بوده است.
*پادگان دو کوهه
این پادگان در فاصله هفت کیلومتری شمال شهر اندیمشک و 160 کیلومتری شهر اهواز قرار دارد. دوکوهه در دوران دفاع مقدس در منطقه جنوب به عنوان مهمترین پایگاه آماده سازی رزمندگان اسلام به شمار می رفت.
دو کوهه، عقبه عملیات فتح المبین بود و در طول دوران دفاع مقدس میزبان نیروهایی از لشکرهای متفاوت و به خصوص لشکر حضرت رسول(ص) از تهران بود.
این مکان محل استقرار سرداران شهیدی نظیر احمد متوسلیان، ابراهیم همت، رضا چراغی، عباس کریمی، محسن وزوایی، سعید مهتدی و سعید سلیمانی بوده است.
*پادگان گلف یا پایگاه منتظران شهادت
ستاد عملیات جنوب یا پایگاه منتظران شهادت در اهواز، در دوران دفاع مقدس به عنوان مرکز فرماندهی جنگ، محورهای عملیاتی خوزستان را اداره می کرد.
این ستاد در سال 1359 فعال شد؛ تشکیل اتاق جنگ و فعال شدن اطلاعات و عملیات، اعزام نیرو تشکیل واحدهای جنگ و حضور مسئولین نظام از مشخصات اصلی پادگان منتظران شهادت (گلف) بوده است.
گلف تا پایان جنگ به عنوان پایگاه فرماندهی و هدایت جنگ مورد استفاده قرار می گرفت.
*مسجد جامع خرمشهر
مسجد جامع خرمشهر که سمبل مقاومت خرمشهر شناخته می شود در طول 24 روز مقاومت، مرکز فرماندهی و ستاد نیروهای مردمی بود و همه هماهنگی ها از جمله تبادل اخبار، تجهیز، تسلیح و آموزش رزمندگان، مداوای اورژانسی مجروحین و نگهداری موقت شهدا، همگی در مسجد جامع صورت می پذیرفت.
درعین حال سایر مساجد و حسینیه های شهر نیز پایگاه های فرعی بودند که از مسجد جامع هدایت می شدند.
این مسجد با وجود آنکه از آغاز جنگ در زیر آتش موثر دشمن قرار داشت و از 24 فروردین ماه سال 1359 چندین بار در آستانه سقوط قرار گرفت اما تا آخرین روز، مقاوم باقی ماند و حتی پس از سقوط پل خرمشهر که تنها راه ارتباطی به خرمشهر بود پناهگاه نیروهایی بود که هنوز در شهر باقی مانده بودند.
*خرمشهر
این شهر مهم استراتژیک مرزی 6 هزارو 500 کیلومتر مربع مساحت دارد و از شمال به اهواز، از شرق به بندر ماهشهر، از جنوب به آبادان و از غرب به مرز ایران و عراق محدود است و در زمان وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 حدود 220 هزار نفر جمعیت داشت.
خرمشهر در طول تاریخ خود چهار بار اشغال شد که دو بار آن با اتکا به بیگانگان و یا در برابر واگذاری بخشی از سرزمین ایران به وطن بازگشت اما در آخرین بار، بدون پشتیبانی بیگانگان و بدون واگذاری حتی یک وجب از خاک کشور به میهن بازگشت.
خرمشهر از بعد از ظهر روز 21 شهریور ماه سال 1359 زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت و یگان های دشمن در این منطقه تهاجم خود را از سه محور آغاز کردند.
از جنوب ایستگاه حسینیه برای بستن جاده اهواز- خرمشهر و از سمت شمال و غرب خرمشهر برای دستیابی به دروازه شهر موسوم به پلیس راه دشمن با اجرای آتش سنگین و هجوم قوای رزهی به سمت خرمشهر و محاصره آن طرح ریزی کرده بود که هماهنگ با برنامه اشغال سه روزه استان خوزستان، خرمشهر را نیز به اشغال درآورد ولی با مقاومت حماسی مدافعان خرمشهر نه تنها دشمن در اشغال خوزستان ناکام ماند بلکه با تحمل خسارات و تلفات بسیار، بعد از 24 روز جنگ و گریز تنها توانست بخش غربی خرمشهر را تصرف کند.
برای آزادسازی منطقه وسیع جنوب غربی اهواز، عملیات بیت المقدس از تاریخ دهم اسفند سال 1361 آغاز شد که در نهایت در مرحله چهارم عملیات و در تاریخ روز دوم اردیبهشت ماه سال 1361 خرمشهر آزاد شد.
*دزفول ( بلد الصواریخ )
این شهر در دوران دفاع مقدس 169 مرتبه مورد حمله موشکی قرار گرفت و در میان کشورهای حوزه خلیج فارس به بلد الصواریخ یعنی شهر موشک ها مشهور شد.
این شهر پس از جنگ به پاس مقاومت هایشان، به عنوان شهر نمونه انتخاب شد.
*پایگاه چهارم شکاری (پایگاه وحدتی)
این پایگاه با انجام یک هزار و 515 سورتی پرواز برون مرزی در زمان دفاع مقدس و تقدیم 45 شهید ، جانباز و آزاده خلبان و بیش از 534 شهید ، جانباز و آزاده غیرخلبان در دوران پرافتخار دفاع مقدس درخشیده است.
پایگاه وحدتی شاهد حضور مردان بزرگی چون شهیدان عباس بابایی و حسین لشگری که از افتخارات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب می شوند، بوده است.
*شهدای شیمیایی بهبهان
یامان شهدای شیمیایی واقع در جاده شهید صفوی کیلومتر 10جاده خرمشهر- اهواز است و درروز19دی ماه سال 1365در عملیات کربلای پنج گردان فجر بهبهان که اماده وارد عمل شدن بود دراین جاده مورد بمباران شیمیایی قرار گرفت و بیش از 90نفر از رزمندگان این گردان به شهادت رسیدند.
/6002/7152