چاپ

نام خوزستان با تاريخ سينمايي ايران پيوند خورده است. کشف نفت باعث شد سالن‌هاي سينما در جنوب کشور ساخته شود و با نمايش فيلم‌هاي مهم سينماي جهان در ميان مردم خوزستان فضايي آکنده از سينما ايجاد شد. از دل چنين فضايي سينماگران برجسته‌اي چون ناصر تقوايي، امير نادري، کيانوش عياري، سيف‌الله داد و بسيار سينماگر ديگر پرورش يافتند.

استان خوزستان به ‌رغم پيشينه‌ غني و تاثيرگذار سينمايي همواره فاقد يک جشنواره ثابت بوده است. از اين رو به مناسبت برگزاري نخستين جشنواره ملي فيلم اهواز ـ اقوام ايراني که دي‌ ماه 94 به دبيري حبيب باوي‌ساجد برگزار مي‌شود از نگاه سينماگران و فيلم‌سازان برجسته کشور و خوزستان به اين مساله پرداخته‌ايم:

جشنواره مشوٌق فيلم‌سازان است

مهرداد خوشبخت، کارگردان، توضيح داد: معتقدم جشنواره مشوق خوبي براي فيلم‌سازان است. مطالبه‌گري سينماگران همواره در اين زمينه ضعيف بوده است و نبايد هميشه مسوولان را محکوم کر.

وي درباره موضوع جشنواره گفت: بهتر است که موضوع جشنواره آزاد باشد تا افراد بيشتري بتوانند شرکت کنند.

کارگردان فيلم "جنايت موجه" با بيان اين که يک جشنواره بزرگ و قوي بهتر از چند جشنواره کوچک است توضيح داد: بايد تمام توان برگزارکنندگان جشنواره بر اين باشد که جشنواره‌اي معتبر برگزار شود تا فيلم‌هاي خوب بومي توليد و ارسال شوند و فرهنگ‌ها نيز ديده شوند.

اهالي سينما بايد جشنواره را برگزار کنند

مهدي نادري ديگر فيلم‌ساز برجسته کشور از برگزاري جشنواره ملي فيلم اهواز اظهار خرسندي و تصريح کرد: نخستين بار است که جشنواره فيلم خوزستان به دست افراد متخصص و صاحبان اصلي سينما سپرده مي‌شود که اين را بايد به فال نيک گرفت.

وي افزود: پس از برگزاري جشنواره همه به اين نتيجه مي‌رسند که اگرچه دير اما جشنواره به دست صاحبان اصلي سپرده شده و بعد از اين نقطه شروع جريان ادامه پيدا خواهد کرد.

نادري بيان کرد: اين دوره اثبات مي‌کند که در همه استان‌ها کار به دست صاحبان اصلي بايد سپرده شود چراکه اين امر به پربارتر شدن جشنواره کمک مي‌کند. پيش‌بيني مي‌شود اين جشنواره به لحاظ برگزاري امتيازات کيفي خوبي مي‌گيرد.

کارگردان فيلم «بدرود بغداد» با اشاره به اين که وحدت و همگرايي نقطه و شاخص ملت ايران است اظهار کرد: مساله‌اي وحدت بخش در يکي از بهترين شهرهاي ايران به لحاظ ظرفيت فکري و کاري مطرح شده است. از اين رو حاميان بايد کمک کنند جشنواره به لحاظ خروجي پربار باشد.

نادري خاطرنشان کرد: انتظار مي‌رود اين جشنواره براي تبادل انديشه بين اقوام، شناسايي ظرفيت‌ها و عبور از عدالت اجتماعي به مسايل عاليه گام‌هاي بلندي بردارد.

ارايه‌ تعريفي درست از اقوام

فرهاد ورهرام کارگردان، مستندساز و تهيه‌کننده، درباره اين جشنواره گفت: در تعريف قوم بايد دقت فراوان شود و در چارچوب يک تعريف درست از قوم فيلم‌ها را در جشنواره انتخاب کرد.

وي ادامه داد: اهواز سابقه فيلم‌سازي و ظرفيت خوبي در فيلم‌سازي دارد و انتظار مي‌رود که اين جشنواره پا جاي پاي جشنواره‌هاي غيرموفق نگذارد.

اين کارگردان بيان کرد: آسيب‌شناسي جشنواره‌هاي ديگر مي‌تواند کمک بزرگي در برگزاري هر چه بهتر اين جشنواره داشته باشد.

فيلم‌سازان جشنواره‌ها را مطالبه کنند

احمد نجفي، بازيگر و تهيه کننده، علت نبود جشنواره فيلم را نبود دانش و بينش خيلي از مسؤولان در سال‌هايي که آخرين جشنواره‌ها برگزار مي‌شد دانست و گفت: بي‌توجهي به اين عرصه همچنان وجود دارد و اين امر بايد خواست فيلم‌سازان باشد که براي برگزاري جشنواره از متوليان مطالبه‌گري کنند.

وي با تاکيد بر اين که نبود علاقه‌مندي يکي از مهم‌ترين دلايل نبود جشنواره است توضيح داد: جشنواره‌ها بايد در راستاي توليد و بهتر شدن باشد؛ جشنواره‌اي که جوابگوي توليد نباشد را نمي‌پذيرم چراکه کار بيهوده‌اي است.

نجفي بيان کرد: با توجه به موضوعي که براي جشنواره انتخاب شده بايد خيلي جدي‌تر گرفته شود و فيلم‌هاي خوبي در اين زمينه توليد شود تا کاري براي استان انجام شده باشد.

خوزستان قطب فيلم‌سازي است

الهام حسين‌زاده، فيلم‌ساز جوان کشور، درباره برگزاري جشنواره ملي فيلم اهواز ـ اقوام ايراني گفت: براي داشتن يک جشنواره فيلم در خوزستان خيلي دير اقدام کرديم. خيلي از شهرهايي که سينما در آنها ريشه ندارد خيلي زودتر در اين زمينه اقدام کردند و در اين چند سال موقعيت خوبي کسب کرده‌اند.

وي خاطرنشان کرد: خوزستان به گفته همه کساني که در عرصه فيلم هستند يکي از قطب‌هاي مهم فيلم‌سازي است. از اين رو اولويت برگزاري جشنواره فيلم در اين استان است.

کارگردان «همسفر خاموش» بيان کرد: با موضوعي بودن جشنواره‌ها موافق نيستم چراکه هر کسي مي‌تواند در هر حوزه‌اي که مي‌خواهد فيلم بسازد اما موضوع اين جشنواره به گونه‌اي است که مي‌توان با دست گذاشتن بر هر نقطه از زندگي مردم اقوام مختلف در زمينه‌هاي مختلف اقتصادي، فرهنگي و... فيلم خوب توليد کرد. در واقع مي‌توان گفت معناي وسيعي در اين موضوع نهفته است که مي‌تواند از نقاط قوت جشنواره باشد.

وي ادامه‌ داد: درباره مساله قوم، جامعه ما هنوز ساختار قومي خود را تا حدودي نگه داشته است. با برگزاري اين جشنواره مي‌توان اقوام را به هم نزديک کرد و همه را زير يک چتر برد و احساس برابري ايجاد کرد.

کارگردان "جاي دوست، جاي دشمن" با اشاره به اهداف اصلي جشنواره فيلم اظهار کرد: هر چه حاشيه‌هاي جشنواره کمتر باشد و تمرکز بر هدف اصلي جشنواره که همان انتخاب، داوري و نمايش فيلم است بيشتر باشد در اين حالت مي‌توان گفت جشنواره به وظايف خود خوب عمل کرده است.

ضرورت استمرار در جشنواره‌ فيلم

محمدرضا فرطوسي، مستندساز، ‌با اشاره به پيشينه قوي خوزستان در عرصه سينما بيان کرد: از ابتداي ورود سينما به ايران سينما در خوزستان وجود داشته است؛ چه به معناي سالن سينما و چه به معناي فيلم‌سازي. اين امر بايد ادامه پيدا مي‌کرد اما به دلايل غيرفرهنگي نامعلومي اين اتفاق نيفتاد.

وي استمرار داشتن را راز موفقيت جشنواره‌هاي فيلم دانست و گفت: هر قدم در حوزه سينما باعث اميدواري است. مهمترين موضوع در برگزاري جشنواره‌هاي فيلم استمرار يافتن آنها است چراکه استمرار آنها موجب مي‌شود مخاطب پيدا کنند و فيلم‌سازان به آنها اعتماد کنند.

کارگردان مستند «ايران؛ جنوب غربي» اظهار کرد: متاسفانه شاهد هستيم با تغييرات مديريتي جشنواره‌ها هم دستخوش تغييرات اساسي و تعطيلي مي‌شوند. از اين رو اميدواريم جشنواره ملي فيلم اهواز حداقل سازوکار 10 ساله داشته باشد.

کارگردان مستند "دله" درباره موضوع جشنواره تصريح کرد: در کل ايران گسترش تنوع قوميتي فرهنگي را شاهديم که اين امر باعث مي‌شود در اين جشنواره بتوانيم فرهنگ‌هاي مختلف در جغرافياي مختلف را با يکديگر آشنا سازيم.

جشنواره‌اي براي احياي مستند قوم‌نگار

فرزاد موتمن، کارگردان، در اين باره گفت: اميدواريم که اين جشنواره انگيزه‌اي شود براي احياي مستند قوم‌نگار که طي 15 تا 20 سال اخير به عقب رانده شده و مهجور مانده است.

وي با بيان اين که خوزستان مردم سينما دوست زيادي به ويژه در آبادان دارد افزود: انتظار مي‌رود اين جشنواره به وضعيت عشاير عرب و بختياري به خوبي بپردازد و انگيزه‌اي براي توليد مستندهاي جديدتر ايجاد کند.

جاي خالي جشنواره فيلم اقوام

رضا سبحاني يکي از کارگردانان سينماي کشور با اشاره به تمرکززدايي جشنواره‌ها بيان کرد: جشنواره‌ها نبايد در تهران متمرکز باشند و اين اتفاق خوبي است که جشنواره فيلم به ديگر استان‌ها کشيده شود.

وي ادامه داد: به لحاظ تنوع فرهنگي موجود ايجاب مي‌کند چنين جشنواره‌هايي در ديگر استان‌ها برگزار شوند. واقعا جاي چنين جشنواره‌اي خالي بود و بايد استمرار داشته باشد و دبيرخانه دايمي و نگاه استراتژي داشته باشد.

کارگردان «نخل سوخته» گفت: خوزستان به جهت فرهنگ غني که دارد مي‌تواند نقطه شروع خوبي باشد. در زمينه فيلم کوتاه و مستند توليدات خوبي انجام شده و اما اميدواريم اين جشنواره انگيزه توليد فيلم‌هاي سينمايي با موضوع مسائل بومي و فرهنگ را تقويت کند.

جشنواره فيلم حق خوزستان است

محمود رحماني، مستندساز، درباره نبود جشنواره فيلم به نام استان خوزستان اظهار کرد: نداشتن جشنواره تنها مشکل استان خوزستان نيست بلکه در هيچ کجاي ايران جشنواره در سيستم‌هاي مديريتي دوام ندارد. در دو دوره دولت قبل تمام جشنواره‌هايي که به نقطه آرامش رسيده بودند تعطيل شدند و هشت سال وقفه فرهنگي را شاهد بوديم.

کارگردان «نفت سفيد» تصريح کرد: متاسفانه براي جشنواره‌هاي فيلم در تقويم جايي نيست و تنها انسان‌هاي از جان گذشته و از خود گذشته در اين زمينه کار مي‌کنند.

اين مستندساز خوزستاني به ضرورت برگزاري جشنواره فيلم در اهواز اشاره کرد و افزود: خوزستان حق دارد که جشنواره‌هاي ثابتي داشته باشد چرا‌که پتانسيل سينمايي فراواني دارد به گونه‌اي که حدود 30 درصد بدنه سينماي ايران را خوزستاني‌ها شکل مي‌دهند و بسياري از لوکيشن‌ها در استان توليد مي‌شود.

کارگردان «ملف گند» با اشاره به موضوع اقوام ايراني در اين جشنواره گفت: خوزستان به دليل تنوع قوميتي و فرهنگي که دارد به گونه‌اي ايران کوچک است و اين موضوع سبب مي‌شود که همه در اين جشنواره شرکت کنند.

رحماني خاطرنشان کرد: جشنواره موضوعي بايد خيلي گسترده ديده شود تا همه فيلم‌سازان بتوانند در آن شرکت کنند. ناگفته نماند که اقوام‌نگاري و مردم‌شناسي و حتي فيلم‌هاي اجتماعي از پايتخت مي‌توانند در اين جشنواره حضور يابند تا جشنواره به پيشبرد سينماي ايران منجر شود.

جشنواره بايد به توليد فيلم منجر شود

رضا عبيات، فيلم‌ساز و تصويربردار، نيز بيان کرد: من معتقدم جشنواره در ايران رونقي ندارد. جشنواره فيلم فجر هم از رونق افتاده است چرا‌که جشنواره خروجي براي سينماي ايران ندارد.

کارگردان مستند «مدرسه ما» با بيان اين که انتخاب موضوع اقوام ايراني براي اين جشنواره بسيار هوشمندانه بوده است توضيح داد: موضوع اين جشنواره کاملا مردمي است و مردم مي‌توانند فرهنگ خود و ديگران را در جشنواره ببينند. اين جشنواره مي‌تواند در احياي اصالت و هويت فراموش شده نسل امروز بسيار تاثيرگذار باشد.

عبيات اظهار کرد: خوزستان خواستگاه سينماي ايران است. از اين رو اي کاش اين جشنواره منجر به توليد فيلم‌هاي خوبي شود.

قدمت يک جشنواره به آن اعتبار مي‌بخشد

ماجد نيسي، مستندساز، توضيح داد: به دليل تعدد قوميت در استان خوزستان برگزاري جشنواره فيلم با اين موضوع بسيار ارزشمند است. خوزستان به عنوان دروازه ورود سينما به ايران توانسته فيلم‌سازان خوبي را در خود پرورش دهد.

کارگردان مستند "جوف الصخر" اضافه کرد: کار فرهنگي يک‌ روزه صورت نمي‌گيرد و پايه و اساس نياز دارد. اين جشنواره بايد دراز مدت باشد. در جشنواره‌هاي قبلي اين مشکل وجود داشته که يک جشنواره با هزينه‌هاي هنگفت برگزار مي‌شد اما بعد از تغيير مديريت به تعطيلي کشيده مي‌شد.

اين مستندساز با تاکيد بر اين که قدمت جشنواره منجر به اعتبار بخشي به آن مي‌شود ادامه داد: اعتبار يک جشنواره به سابقه آن است و بايد به اين امر توجه ويژه کرد. اين جشنواره بايد بتواند به آيين و فرهنگ مردم کمک کند.

ثبت ماندگار فيلم‌هاي قوم‌نگار

عارش کوردسالي، کارگردان «تهران 995 کيلومتر»، نيز درباره ضرورت برگزاري جشنواره ملي فيلم اهواز ـ اقوام ايراني اظهار کرد: در زندگي مدرن بسياري از فرهنگ‌هاي مربوط به اقوام در حال از بين رفتن است و اين جشنواره مي‌تواند به عنوان کاتاليزور فيلم‌هاي خوب اين زمينه را به شکل ماندگار ثبت کند.

وي تصريح کرد: مشکل عمده جشنواره‌هاي فيلم ناديده گرفتن کيفيت آثار است که اميدواريم اين بار کميت فداي کيفيت شود. از آن جايي که متوليان برگزاري اين جشنواره اهالي فيلم هستند انتظار مي‌رود نواقص کمتري را شاهد باشيم.

اميدواريم جشنواره مانع مهاجرت فيلم‌سازان شود

سيد حميد موسوي، فيلم‌ساز و تصويربردار پيشکسوت، است که به حساسيت‌هاي موجود در برگزاري اين جشنواره اشاره کرد و گفت: در شرايطي که اوضاع منطقه خاورميانه خوب نيست برگزاري اين جشنواره با اين موضوع بسيار حايز اهميت است و اين حرکت را بايد به فال نيک گرفت.

وي با بيان اين که ظرفيت خوبي در استان وجود دارد بيان کرد: متاسفانه فيلم‌سازان در حال مهاجرت هستند. بايد از فيلم‌سازان جوان و مستعد دعوت شود تا به توليد فيلم بپردازند و مانع از مهاجرت آن‌ها شوند.

موسوي افزود: اگر اين دوره از جشنواره خوب برگزار شد استمرار آن نيز در دوره‌هاي بعد تضمين مي‌شود.

جشنواره‌اي به نام شهر

محمودرضا ثاني، مستندساز، تهيه‌کننده و يکي از پايه‌گذاران جشنواره بين‌المللي "ابن عربي" در اسپانيا، است که در اين باره مي‌گويد: برگزاري يک جشنواره کار سختي نيست بلکه مهم ادامه دادن و استمرار در برگزاري آن است. اميدوارم که اين اولين و آخرين دوره برگزاري اين جشنواره نباشد و سياست‌گذاري آن ادامه‌دار باشد و تنها به برگزاري صرف يک جشنواره بسنده نکنيم.

کارگردان "سيامو" ادامه داد: تجربه در کشورهاي ديگر نشان مي‌دهد که جشنواره‌ فيلم به نام شهر است و کميسيون فيلم در شهرداري‌ها تشکيل مي‌شود چراکه جشنواره فيلم امکانات خوبي را براي شهر فراهم مي‌کند.