پیام
خوزستان - اینها سؤالاتی است که شاید ساده ازکنار آن عبور کنیم، در صورتی که دانستن آن می‌تواند به شناخت ما نسبت به این مناسک کمک بسیاری کند و مارا ازشخصی که صرفا به تقلید ازدیگران کاری انجام می‌دهد به شخصی با آگاهی کامل تبدیل کند. مخصوصا امروز که آخرین روزاین مراسم معنوی است وبهترین فرصت است تا از خود بپرسیم چرا این سه روز را ازجامعه و زندگی معمول خود دوری جستیم.
اعتکاف در گستره زبان
اعتکاف در معنای لغوی به‌معنای محبوس‌کردن و روی‌آوردن به چیزی است و ابوالقاسم حسین‌بن محمد‌بن مفضل، معروف به راغب اصفهانی، لغت‌شناس و از ادیبان و حکیمان اهل اصفهان اعتکاف را به‌معنای روی‌آوردن و ملازمت با چیزی، همراه با تعظیم (بزرگداشت) آن دانسته است. این واژه در اصطلاح امروزه اما به توقف سه روزه در مسجد به قصد قربت و با شرایط مخصوص اطلاق می‌شود. همچنین ایام اعتکاف را «ایام‌البیض» نیز می‌نامند که به پیشینه آن اشاره دارد. درباره تاریخچه این مراسم اما باید به علم‌الاوایل رجوع کرد چراکه پیشینه آن بر‌طبق حدیثی از پیامبر اکرم(ع) به هبوط حضرت آدم(ع) به زمین بر می‌گردد.
پیامبر(ص) فرموده‌اند: هنگامی که حضرت آدم(ع) به زمین هبوط کرد، او گریست و جبرئیل آدم را به زمین آورد، در‌حالی که سیاه شده بود. ندایی از آسمان شنید که روزه بگیر. آدم در آن روز که سیزدهم ماه بود، روزه گرفت و بدن او سفید شد. به‌این‌جهت، این سه‌روز از هر ماه را ایام‌البیض یا روزهای سفید می‌نامند. سپس منادی ندا داد: ای آدم! این سه روز را برای تو و فرزندانت قرار دادیم. هر‌کس این سه‌روز در هر ماه را روزه بگیرد، مانند این است که تمام عمرش را روزه گرفته است. بنابراین ایام‌البیض به 13و 14و 15هر ماه گویند و روزه‌گرفتن در این سه روز فضیلت دارد. فضیلت روزه این سه روز در ماه رجب بیشتر است.
مراسمی که محدود به یک دین نیست
یکی از نکات جالب درباره مراسم اعتکاف این نکته است که این مناسک محدود به اسلام یا ادیان توحیدی نمی‌شود و در قرآن نیز اشارتی به مراسمی در میان بت‌پرستان که شباهت به این مراسم داشته، شده است. از‌جمله این اشارات در آیه 52 سوره انبیا حضرت ابراهیم(ع)، آزر و قومش را به سبب عبادت بت‌ها و ملازمت با آنها نکوهش کرده است: «اذ قالَ لِابیهِ وقَومِهِ ما هذِهِ التَّماثیلُ الَّتی أنتُم لَها عکِفون.» در معنای «عاکفون» گفته‌اند که بت‌پرستان در بتکده‌ها ملازم بت‌ها بودند و آنها را عبادت می‌کردند. یا در آیه 138 سوره اعراف آمده است که بنی‌اسرائیل پس از عبور از دریا با بت‌پرستانی مواجه شدند که سر بر آستان بتان خود داشتند: «وجوَزنا بِبَنی اسرءیلَ البَحرَ فَاتَوا عَلی قَومٍ یعکُفونَ عَلی اصنامٍ لَهُم…» همچنین درآیه 91سوره طه داستان بنی‌اسرائیل آمده است که پس از رفتن موسی (ع) به کوه طور، در اطراف گوساله سامری وقوف کرده و به پرستش پرداختند: «قالوا لَن نَبرَحَ عَلَیهِ عکِفینَ حَتّی یرجِعَ الَینا موسی.
همچنین در آیه 125 سوره بقره نیز خدواند به حضرت ابراهیم(ع) و فرزندش حضرت اسماعیل فرمان می‌دهد تا مسجدالحرام را برای طواف‌کنندگان و معتکفان پاکیزه گردانند. این نشان می‌دهد که سنت اعتکاف در شریعت حضرت ابراهیم (ع) وجود داشته است؛ اهمیت فوق‌‌العاده این عبادت در شریعت آن حضرت و دیگر ادیان توحیدی که نشات گرفته از شریعت ابراهیم(ع) است، نیز فهمیده می‌شود، زیرا خداوند از سویی دو پیامبر خود را مامور کرده است تا مقدمات این عبادت را فراهم سازند و از سوی دیگر، خانه خود را که بهترین مکان در روی زمین است، جایگاه این عبادت قرار داده است. همچنین حضور حضرت مریم(ع) نیز در مسجدالاقصی به‌عنوان معتکف بوده است.
استقبال پرشور جوانان
هر ساله در ایران مراسم اعتکاف همزمان با ولادت امیرالمومنین علی(ع) آغاز می‌شود و مساجدی نظیر مسجد مقدس جمکران، و بقاع متبرکه به‌خصوص حرم مطهر رضوی میزبان معتکفین هستند. حجت‌الاسلام ابوالحسن احمدی شاهرختی، معاون فرهنگی مسجد مقدس جمکران با اشاره به این‌که مراسم معنوی اعتکاف همچون سال‌های گذشته در فضای قدسی آستان مقدس مسجد جمکران در حال برگزاری است، اظهار کرد: حضور معتکفین به ویژه جوانان و نوجوانان نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشته و بیش از 3600معتکف آقا و خانم در این مکان مقدس مشغول انجام اعمال اعتکاف هستند. همچنین آمار ثبت‌نام معتکفین نشان می‌دهد نسبت به سال گذشته رشد خوبی داشته، به خصوص آنچه در استان‌ها و شهرستان‌ها مشهود است، اقبال مضاعف و فراوان نوجوانان و جوانان به اعتکاف است که در برخی مساجد تعداد متقاضیان حضور در اعتکاف آن‌قدر زیاد بود که مسئولان امکان ثبت‌نام از این افراد را خارج از ظرفیت نداشتند.
شعار امسال اعتکاف
هرساله با توجه به مناسبت و حال‌و‌هوای هرسال، شعاری سراسری برای مراسم اعتکاف انتخاب می‌شود که شعار امسال «اعتکاف، معنویت و مقاومت» بوده است. برنامه‌های هرسال در مساجد محل برگزاری اعتکاف با همین رویکرد برگزار می‌شود.برآوردهای ارائه‌شده نشان می‌دهد امسال با رشد قابل توجهی، این مراسم در8000 مسجد کشور برگزار می‌شود و در بیشتر مساجد، عموم مردم از گروه‌های مختلف سنی حضور دارند ولی برخی ازمساجد نیز به گروه‌های سنی خاص مانند دانشجویان ودانش آموزان اختصاص پیدا کرده است. براساس آمار اعلام شده از سوی ستاد مرکزی اعتکاف، 140مسجد اختصاص به اعتکاف دانشجویی دارد و برخی از مساجد دیگر اختصاص به اعتکاف مادر و کودک دارد. برخی از مساجد در استان‌ها مهیای اعتکاف نخبگانی شده است. یعنی گروه‌های نخبگانی شناسایی و دعوت شدند. هر کدام با تجربه و متخصصان امر تربیتی و فرهنگی روش و شیوه‌نامه خاصی بنا بر اهمیتی که تعریف شده به کنش‌گران و فعالان اعتکاف ارائه می‌دهد. البته امسال مساله اعتکاف نوجوان به صورت خاص مورد توجه قرار گرفته و ستاد برگزاری با همکاری وزارت آموزش و پرورش، زمینه را برای حضور دانش‌آموزان فراهم کرده‌اند به صورتی که با موافقت شخص وزیر آموزش‌وپرورش مقرر شد در طول این سه روز امتحانات برگزار نشود و مدیران مدارس دانش آموزان را تشویق کنند و خود مدیران مدارس دغدغه خاصی برای حضور دانش‌آموزان در مسجد را دارند.
+
آخرین اخبار ورزشی را در جامعه ورزشی آفتاب نو بخوانید.