چاپ

پیام خوزستان - ایرنا / «موسسه امریکن اینترپرایز» توافق جامع راهبردی اخیر روسیه و ایران را مهمتر و عمیق‌تر از یک مشارکت دفاعی دانست و تصریح کرد که واشنگتن و متحدانش نمی توانند بین مسکو و تهران شکاف ایجاد کنند.
این اتاق فکر آمریکایی در پژوهشی مفصل به روابط روبه رشد تهران و مسکو پرداخته و آورده است که شروع جنگ اوکراین در سال 2022 به‌طور ریشه ای رابطه روسیه و ایران را تغییر داده و تقویت کرده است. تهران از نیازهای فزاینده مادی و مالی مسکو برای ادامه تلاش‌های جنگی خود بهره برده و همزمان از این فرصت برای پیشبرد اهداف داخلی و سیاست خارجی خود استفاده کرده است.
این گزارش تصریح دارد: هسته اصلی روابط روسیه و ایران، علاقه‌ مشترک و قطعی آنها در به چالش کشیدن و در نهایت دگرگونی نظم جهانی تحت رهبری آمریکا است. ایالات متحده نباید انتظار داشته باشد که این بنیان ایدئولوژیک در سال‌های آینده تضعیف شود.
طبق ارزیابی موسسه فوق، همکاری روسیه و ایران در چارچوب هفت محور اصلی در حال انجام است که در حوزه‌های دفاعی، اقتصادی و سیاسی با یکدیگر همپوشانی دارند. این همکاری، رابطه‌ای کاملاً متقابل و یک‌به‌یک نیست—مسکو و تهران به دنبال نتایج متفاوتی از همکاری خود هستند.
امریکن اینترپرایز تاکید دارد: ماهیت درهم‌تنیده این محورها باید به ایالات متحده و متحدانش نشان دهد که موفقیت روسیه از موفقیت ایران جدا نیست.
این گزارش تحلیلی سپس با اشاره به تاریخچه روابط و محورهای توافق اخیر دوکشور عنوان داشت که روسیه و ایران در تاریخ 17 ژانویه 2025 (28 دی‌ماه 1403) توافقنامه جامع و راهبردی خود را امضا کردند که به همکاری در حوزه‌هایی مانند دفاع، تبادل اطلاعات، استفاده و همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای، توسعه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC)، اقتصاد و حوزه اجتماعی پرداخته است.
بر اساس این تحلیل، توافق 2025 تأکید ویژه‌ای بر همکاری‌های نظامی-فنی و هماهنگی اطلاعاتی دارد و بازتابی آشکار از افزایش همکاری‌های دوطرف است که برخلاف «توافقنامه جامع و راهبردی» روسیه با کره شمالی (امضا شده در 19 ژوئن 2024) شامل بند دفاع متقابل نیست.
این اندیشکده با بیان اینکه نه روسیه و نه ایران علاقه‌ای به تعهدات دفاعی متقابل ندارند، تصریح کرد: نبود بند دفاع متقابل در توافقنامه 2025 و متن کلی آن به‌وضوح نشان می‌دهد که همکاری روسیه و ایران بسیار فراتر از حوزه نظامی است—این همکاری صرفاً یک معامله متقابل نظامی نیست. به‌ویژه برای ایران، این توافقنامه جامع و راهبردی با روسیه، شرایط بلندمدتی را برای بهبود و رشد اقتصادی فراهم خواهد کرد.
این اتاق فکر آمریکایی تاکید دارد: اما مهم‌ترین نکته برای هر دو طرف این است که این توافقنامه چارچوبی 20 ساله برای آن‌ها فراهم می‌کند که بر اساس آن بتوانند به چالش‌ کشیدن غرب ادامه دهند. همکاری روسیه و ایران فراتر از حوزه نظامی گسترش خواهد یافت. اکنون، دوکشور از نظر ایدئولوژیک بیش از هر زمان دیگری همسو هستند، زیرا هر دو همکاری خود را به‌عنوان یک مسیر اصلی برای به چالش کشیدن و سرنگونی نظم بین‌المللی تحت رهبری غرب شناسایی کرده‌اند.

در پایان گزارش امریکن اینترپرایز آمده است: بنابراین استراتژی آمریکا در قبال ایران باید به طور جدایی ناپذیری با استراتژی روسیه پیوند داشته باشد و بالعکس. ایالات متحده و متحدانش باید بدانند که نمی توانند بین مسکو و تهران شکاف ایجاد کنند؛ این دو کشور نشان داده اند که در رفع تنش ها و تعهد به هسته ایدئولوژیک ضدآمریکایی و همکاری سودمند متقابل خود مهارت دارند.