چاپ

پیام خوزستان - تجربه‌های تاریخی و آموزه‌های دینی همواره تأکید داشته‌اند که عواملی سبب گستاخی و تجاوز بیشتر دشمن می‌شوند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تجربه‌های تاریخی و آموزه‌های دینی همواره بر این موضوع تأکید داشته‌اند که تساهل و سکوت در برابر دشمن و نیز امتیازدهی به او، تنها به گستاخی و تجاوز بیشتر او منجر می‌شود.
این اصل نه‌تنها در تاریخ ایران، بلکه در متون دینی نیز به‌وضوح قابل مشاهده است. به‌عنوان مثال، در قرآن کریم آمده است: « وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّهٍ » (و برای مقابله با آنان، هر چه می‌توانید از نیرو آماده کنید). این آیه نشان می‌دهد که آمادگی و مقاومت در برابر دشمن، یک وظیفه شرعی و عقلانی است و هرگونه انفعال را از مؤمنان سلب می‌کند. همچنین می‌فرماید " وَ لَا تَهِنُوا وَ لَا تَحْزَنُوا وَ أَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنتُمْ مُؤْمِنِینَ " (سست نشوید و محزون نباشید، در حالی که شما برترید اگر ایمان داشته باشید). این آیه به معنای آن است که مؤمنان نباید در برابر مشکلات و تهدیدات دشمن دچار ضعف و ترس شوند، بلکه باید با ایمان و قوت در برابر آن‌ها ایستادگی کنند. این آیه نشان می‌دهد که در شرایط دشوار، تنها ایمان و پایداری در برابر دشمن است که می‌تواند زمینه‌ساز پیروزی باشد.
امام علی علیه‌السلام در روش حکومتی خویش، همواره بر عدم امتیازدهی به دشمن و مقاومت در برابر آنان تأکید داشتند. ایشان با صراحت و قاطعیت در برابر مخالفان و دشمنان ایستادگی می‌کردند و اجازه نمی‌دادند که دشمنان با سوءاستفاده از نرمش یا انفعال، به اهداف خود دست یابند. به عنوان مثال، در خطبه 34 نهج‌البلاغه می‌خوانیم امیرالمؤمنین علیه‌السلام به شدت از کسانی که با سستی و ضعف، دشمن را بر خود مسلط می‌کنند، انتقاد کرده و می‌فرمایند: « به خدا سوگند، کسی که دشمن را بر خویش مسلط کند تا گوشتش را بخورد و استخوانش را بشکند و پوستش را بشکافد، عجز و ناتوانیش بسیار بزرگ و آنچه در درون سینه دارد (یعنی قلب و اراده و تصمیمش) بسیار ضعیف و کوچک است. »
چرا مذاکره با دشمن شرافتمندانه نیست؟ همچنین، امیرالمؤمنین علیه‌السلام در مواجهه با دشمنان، ابتدا با ارسال نمایندگان و مذاکره، سعی در اتمام حجت و ارائه فرصت برای تسلیم داشتند، اما هنگامی که دشمنان بر دشمنی و سرکشی خود اصرار می‌کردند، امام بدون هیچ‌گونه امتیازدهی و با قاطعیت کامل، به مقابله با آنان می‌پرداختند. این رویکرد نشان‌دهنده آن است که امیرالمؤمنین هرگز در برابر دشمنان منفعل نبوده و با حفظ اصول و ارزش‌های اسلامی، در برابر آنان مقاومت می‌کردند.
تاریخ ایران نیز گواهی بر این واقعیت است که وقتی در برابر دشمنان منفعل بوده‌ایم، نه تنها تهدیدات افزایش یافته بلکه دشمنان نیز به گستاخی و تهاجم‌های بیشتری دست زده‌اند. در تاریخ معاصر ایران، حکومت پهلوی نمونه‌های متعددی از انفعال در برابر تهدیدات داخلی و خارجی از خود نشان داد که هر اندازه در برابر دشمنان منفعل بود، آن‌ها در گستاخی و پیشروی خود افزوده می‌شدند. از بارزترین نمونه‌ها، اشغال ایران در جنگ جهانی دوم است. در سال 1320، با وجود اعلام بی‌طرفی ایران، نیروهای متفقین (بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی) به کشور حمله و آن را اشغال کردند. این اقدام نشان‌دهنده ضعف و انفعال حکومت پهلوی در برابر تهدیدات خارجی بود که منجر به استعفای رضاشاه و تبعید او به آفریقای جنوبی شد.
نمونه‌ی دیگر درباره روند ملی شدن صنعت نفت است. محمدرضا پهلوی در مواجهه با بحران‌های داخلی مانند ملی شدن صنعت نفت، به‌جای اتخاذ سیاست‌های مستقل و مقاوم، به فشارهای خارجی تن داد و با طرح و تحریک آمریکا و انگلیس در نهایت با کودتای 28 مرداد 1332، دکتر مصدق را از قدرت برکنار کرد. این اقدام نه تنها نشان‌دهنده انفعال در برابر تهدیدات خارجی بود، بلکه منجر به افزایش نفوذ بیگانگان در کشور شد.
از دیگر سو تجربه‌های تلخ ایران در برابر دشمنان خارجی، به ویژه در دوران جنگ تحمیلی، نشان می‌دهد که هر اندازه در برابر تهدیدات دشمنان بی‌تحرک و منفعل باشیم، آن‌ها به راحتی توانسته‌اند به تجاوزات و تهاجمات خود ادامه دهند. ایران در این دوران به رغم محدودیت‌ها و فشارهای شدید، با تکیه به توانمندی‌های داخلی و فرهنگ مقاومت، توانست دشمن را به عقب براند و حماسه‌هایی را خلق کند که به عنوان نمادهایی از ایستادگی و مقاومت شناخته می‌شود.
در موضوع برجام، پس از امضای توافق هسته‌ای در سال 2015، ایران به تعهدات خود پایبند بود و فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کرد. با این حال، در سال 2018، ایالات متحده به‌طور یک‌جانبه از توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد. این اقدام نشان‌دهنده آن است که انفعال و پایبندی یک‌طرفه به تعهدات، می‌تواند دشمن را به نقض توافقات و اعمال فشارهای بیشتر ترغیب کند.
پس از خروج آمریکا از برجام، ایران به مدت یک سال به تعهدات خود ادامه داد و به امید بازگشت سایر طرف‌های توافق به اجرای کامل تعهداتشان، صبر استراتژیک پیشه کرد. اما در این مدت، تحریم‌ها تشدید شد و فشارهای اقتصادی و سیاسی بر ایران افزایش یافت. این تجربه نشان می‌دهد که انفعال و انتظار بدون اقدام متقابل، می‌تواند دشمن را در پیشبرد سیاست‌های خصمانه‌اش جسورتر کند و منافع ملی را به خطر بیندازد.
همچنین، بررسی تاریخ انقلاب اسلامی ایران نشان می‌دهد که اگر ایران در برابر تهدیدات و تحریم‌های جهانی منفعل می‌بود، امکان نداشت که نه تنها انقلاب اسلامی به پیروزی برسد بلکه در برابر تهاجمات خارجی نیز موفقیت‌هایی کسب شود. مقاومت و پایداری در این دوران نه تنها باعث حفظ استقلال کشور شد، بلکه موجبات تقویت روحیه ملی و همبستگی اجتماعی را فراهم کرد.
یکی از نکات مهم در تجربیات تاریخی ایران، نقش رهبری و هدایت در تقویت روحیه مقاومت است. در دوران جنگ تحمیلی و همچنین در مواجهه با تهدیدات خارجی، رهبری مقتدر و دینی توانست همگان را به وحدت و ایستادگی در برابر دشمنان هدایت کند. این امر در آموزه‌های دینی نیز بارها تأکید شده است که داشتن رهبری حکیم و دینی می‌تواند دشمن را به عقب رانده و از نفوذ او جلوگیری کند.
انتهای‌پیام/