چاپ

پیام خوزستان - چارسو فرهنگ/ گویا حواشی مربوط به بحث داوری جشنواره فیلم فجر تمامی ندارد و افراد باید مدام درمورد آن حرف بزنند تا از قافله جا نمانند. البته این اتفاق کم‌وبیش پس از پایان هر دوره از جشنواره رخ می‌دهد، اما تقریبا کمتر سابقه داشته که «داوران» این رویداد درمورد کار و مسئولیت‌شان نظر بدهند و از خود و آرای‌شان به‌شکلی جانانه دفاع کنند؛ اتفاقی که در دوره چهل‌وسوم رخ داد و «کمال تبریزی» و «رضا درستکار» به‌عنوان دو نمونه مشخص به دفاع از نظراتشان پرداختند. اما داستان اظهارنظر «رضا درستکار» به‌عنوان تنها «منتقد» جمع شش‌نفره داوران جشنواره در نوع خود بی‌سابقه بود. بی‌سابقه از این حیث که او حتی الفبای کار خویش در قامت «منتقد سینما» را هم بلد نبود و در گفت‌وگو با برنامه تصویری «ON» چهره منتقدان اصیل سینمای ایران را خراب کرد.
آقای درستکار گفتند «سینما» بودن آثار بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد؛ بسیار خب، این نکته را به فال نیک می‌گیریم، اما چطور می‌شود که اشکالات بسیار زیاد اکوردی «1968» و تدوین به‌هم‌ریخته و فیلمنامه پرحفره «شمال از جنوب غربی» را ندید و آن‌ها را در رشته‌های اصلی جشنواره کاندیدا و حتی صاحب جایزه کرد؟! یعنی این فیلم‌ها -که تماشای آن‌ها صبر زیادی می‌طلبد- در بدترین حالت، هم در شیوه پرداخت و هم در فاز خط داستانی و ارتباط انضمامی‌شان با وضعیت حال حاضر کشور لایق تحویل گرفته شدن بودند و باید بیش از «اسفند»، «اشک هور» و مهم‌تر از این دو عنوان: «خدای جنگ» به چشم می‌آمدند؟ پاسخ یک «نه» قاطعانه است.
مگر جشنواره فجر محصول یک نهاد غیرانتفاعی یا غیردولتی‌ مانند «جشن منتقدان» است که حتما باید فرمان داوری آن به دست افراد غیرمتخصص و صرفا مخالف‌خوان سپرده شود؟ القصه، این اشخاص علی‌رغم همه ادعاها مبنی بر شناخت‌ خویش از «سینما» چیزی از حرفه خود نمی‌دانند و از «نقد» فقط به‌منظور عقده‌گشایی و ناسزا گفتن به ایده‌هایی که چندان با نگاه‌های ایدئولوژیک آن‌ها سازگار و هم‌سو نیست بهره می‌برند، به‌طوری‌که با درنظر نگرفتن ساحت «نقد» و «منتقد» این دو را به اموری بی‌اهمیت تقلیل می‌دهند و این فکر غلط را به ذهن دیگری منتقل می‌کنند که نوشتن نقد، تنها با حفظ فاصله از حاکمیت به‌راحتی آب خوردن امکان‌پذیر است. باری، «نقد» در سینمای ایران به فعلیت نمی‌رسد، مگر اینکه کلیت سینمای ما بتواند خود را در درون یک چهارچوب تماما صنعتی بازتعریف کند.