پیام
خوزستان - در روزهای اخیر، محمدرضا موالیزاده با حضور چند باره در فضای مجازی که گاهاً و به اختصار، فجازی خوانده میشود، به گفتگوی مستقیم و بیپرده با تعدادی از شهروندان خوزستانی پرداخت. سنتی که برای اولین بار از سوی نماینده عالی دولت در استان بنا نهاده شده چه تا پیش از این، استانداران
خوزستان یا اساساً باوری به ضرورت تعامل بیواسطه با شهروندان نداشتند و یا جامعه و افکار عمومی را در همان حلقهی اطرافیان خود خلاصه میدیدند و البته تا پیش از این، استانداران معمولاً در مقام پاسخگویی، یا به یک سری پرسشهای از پیش طراحی شده توسط سایتها و کانالهای مجازی همسو پاسخ میگفتند و یا در مناسبتهای خاص و با حضور در رسانه انحصاری صوتی تصویری استان، به تعدادی پرسش کنترلشده و غیرچالشی، پاسخهایی عمدتاً کلی و تکراری میدادند.
اتفاقاً همین فاصلهی رو به رشد و قابل توجه میان مدیران عالی اجرایی استان و افکار عمومی به ویژه در سالهای گذشته بود که زمینهساز وایرال شدنِ حضور اخیر استاندار در فجازی و البته استقبال جالب توجه شهروندان و اصحاب رسانه از آن شد.
به دیگر سخن و بدون توجه به محتوای پیامهای استاندار در گروههای واتساپی، نفس حضور وی در فجازی، با استقبال گرم شهروندان مواجه شد. و البته علاوه بر نفس حضور، پاسخهای قابل ملاحظهی موالیزاده به پرسشها و نکات عمدتاً تخصصیِ مطروحه، خبر از سطح تسلطِ قابل قبول استاندار بر مسائل مبتلا به و عمدهی استان میداد. پالس مثبتی که نشان میداد با وجود دوری از خوزستان، موالیزاده در بیش از دو دههی اخیر، از مسائل استان دور نبوده است.
از طرف دیگر، در تمامی این سالها احزاب سیاسی استان - به ویژه احزاب اصلاحطلب - به دلایل گوناگون از جمله فشارهای محدودکنندهی همیشگی و البته دلسردی و عدم استقبال افکار عمومی، نتوانستهاند آنچنان که باید و شاید کارویژهی محوری خود یعنی برقراری پیوند میان افکار عمومی و حاکمیت و در ادامه، پیگیری خواستههای مردم با حضور و نقشآفرینی در جایگاههای حاکمیتی را تحقق ببخشند.
بخش اعظم فضای رسانهای استان نیز از پیِ همان فشارهای پیش گفته و البته الزامات مالی برای ادامهی حیات در عرصهی مطبوعاتی، چارهای جز خود سانسوری و حتی بعضاً بدل شدن به روابط عمومی ادارات و سازمانهای مختلف استان نداشته است. در چنین شرایط نامقبول و نامساعدی که احزاب و مطبوعات به عنوان دو رکن اساسی جوامع دمکراتیک در آن گرفتار آمدهاند و به نظر هم نمیرسد در کوتاهمدت از آن خلاصی یابند، بیشک فجازی میتواند بسترِ به نسبت آزادتر و شفافتری را برای طرح پرسشهای اقشار مختلف جامعه از جزییترین مشکلات افراد و سازمانها تا ابربحرانهایِ به غایت پیچیده و چالشبرانگیز استان فراهم آورد.
بر این اساس، شایسته است دولت محلی و در راس آن استاندار، از ظرفیت قابل اعتنای فضای مجازی بیشینه بهره ممکن را برده و پیش از هر چیز، موالیزاده حضور در فجازی را به شکل مداوم و منظم ادامه دهد چه استمرار در این راه، هم بیشک منجر به چارهاندیشیِ جامعتر در راستای حل مشکلات استان خواهد شد، هم دیگران مدیران استان را به آزمودن راههای ارتباط مستقیم با شهروندان ترغیب خواهد کرد و هم البته سنت پسندیدهای برای مدیران آینده بر جای خواهد نهاد تا زنجیر ارتباط مستمر و شفاف با مردم پاره نشود. علاوه بر شهروندان عادی، از آنجا که امکان ارتباط چهره به چهرهی بسیاری از کارشناسان حوزههای گوناگون با استاندار وجود ندارد، فضای مجازی - مشخصاً اپلیکیشنهای واتساپ و کلاب هاوس که امکان شکلگیری دیالوگ در آنها بیشتر است - میتواند به سادگی بستر بهرهمندی دولت محلی از نظرات کارشناسی این قبیل متخصصان را فراهم آورد.
حضور منظم و هدفمند استاندار در فضای مجازی علاوه بر پایهگذاریِ سنت نیکویِ بهرهمندی دولت محلی از نقطه نظرات طیفها و اقشار مختلف مردم، به صورت خودکار امکان باز تولیدِ سنت سیئهی شکلگیری گعدهها و حلقهها - این پاشنه آشیلِ معروف بسیاری از مدیران حاضر، سابق و اسبقِ استان - پیرامون موالیزاده را منتفی میکند چه هنگامی که رییس دولت محلی با اقشار مختلف مردم و طیفهای متنوع سیاسی اجتماعی در ارتباط باشد، جایی برای انحصار و انحصارطلبان باقی نخواهد ماند.
در این میان البته هر چه فرآیند ارتباط دو طرفه میان استاندار و اقشار مختلف مردم سطح گستردهتر و جدیتری از موضوعات مبتلا به استان را بدون در نظر گرفتنِ مصلحتاندیشیهای معمول و کاذب پوشش دهد، بیشک مجموعه دستاوردهای ارزشمندتری هم برای مردم و هم برای دولت محلی به همراه خواهد داشت.
علاوه بر نقش بیبدیلی که فضای مجازی در تغذیهی دولت محلی از رهگذرِ کانالهای متعدد ارتباطی با نوع نگاه متنوع و متفاوت بر عهده دارد، این فضا محیط مناسبی برای مواجههی عریان و صریحِ استاندار با حقایقی است که بعضاً و به دلایل مختلف از سوی دستگاههای رسمی مورد توجه قرار نمیگیرند و اغلب با لحنی انتقادی و حتی عتابآمیز از سوی شهروندان مطرح میشود.
امری که میتواند تراز تابآوری مقامات ارشد دولت محلی در برابر شهروندان مطالبهگر را به شکل قابل ملاحظهای ارتقا دهد. در طرف مقابل، استاندار نیز میتواند از فجازی برای انتقال نظرات و پیامهایی که عمدتاً از طریق رسانههای رسمی قابل طرح در جامعه هدف نیستند، به نحو مناسبی استفاده کند و افکار عمومی را به صورت مستقیم و بیواسطه مورد خطاب و تحت تاثیر قرار دهد.
در این میان، هرچند مطالب در فضای مجازی به صورت منسجم و هدفمند فهرست نمیشود و شاید همین پراکندگی یکی از نقاط ضعف آن باشد اما بیشک حضور مکرر، منظم و سودمندِ مدیران عالی اجرایی دولت در فجازی به ویژه در پلتفرمهای فیلتر شده که در آنها از تشریفات عمدتاً زائد اما معمول و پذیرفتهشده در سازمانهای دولتی خبری نیست، علاوه بر فوایدی که پیشتر مورد اشاره قرار گرفت، میتواند نهادهای تصمیمگیر را به تدریج به این نتیجه برساند که فیلترینگ و مسدود کردن دسترسی به شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای محبوب، راه چارهی برخورد با مسائل مبتلا به جامعه نیست.