چاپ

پیام خوزستان - ایسنا / ماهواره‌های هدهد و کوثر که در بامداد 15 خرداد با ماهواره‌بر سایوز در مدار 500 کیلومتری پرتاب شدند، اکنون در مدار تثبیت شده‌اند و به گفته محققان فاز به دست‌گیری و عملیاتی شدن ماهواره هدهد تقریبا رو به اتمام است، ولی ماهواره کوثر در فرآیند خودکار سمت گیری درست به سمت زمین و خورشید قرار دارد و تاکنون در این فرایند روند مثبتی را طی کرده است.
دکتر حسین شهرابی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه فضایی در گفت‌وگو ، با اشاره به آخرین وضعیت دو ماهواره هدهد و کوثر با تاکید بر اینکه تاکنون ما از این دو ماهواره داده دریافت کرده‌ایم، گفت: داده‌هایی که از این دو ماهواره دریافت شد، سطوح مختلفی دارند که به صورت گام به گام برای عملیاتی شدن این دو ماهواره حرکت می‌کنیم.
وی افزود: گام اول ما در این زمینه این بود که اطمینان حاصل کنیم که تزریق ماهواره‌ها در مدار به درستی انجام شده است که این اتفاق رخ داد. تزریق درست ماهواره به مدار بسته به عملکرد ماهواره و واسط میان ماهواره و ماهواره‌بر است که هر دو جزء محصول از دستاوردهای این شرکت بوده است.
شهرابی با بیان اینکه با توجه به داده‌هایی که ما از ماهواره‌های هدهد و کوثر داشتیم، این موضوع تایید شد، ادامه داد: گام بعدی ما این است که ماهواره را در مدار، تثبیت کرده و وارد فاز عملیاتی ماهواره‌ها شویم و از آنجایی که در ماهواره‌های هدهد و کوثر با تفاوت پیچیدگی ماهواره و ماموریت مواجه هستیم؛ از این رو این مرحله با تفاوت‌های زمانی همراه است.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان حوزه فضایی، اظهار کرد: درباره ماهواره «هدهد» می‌توانیم اعلام کنیم که فاز به دست‌گیری و عملیاتی شدن آن تقریبا رو به اتمام است، ولی برای اعلام قطعی آن نیاز است تا اجازه دهیم که تکرارپذیری داده‌گیری از آن بیشتر شود، ولی با توجه به داده‌هایی که تاکنون به دست آورده‌ایم، انتظار داریم که در آینده نزدیک فاز به دست‌گیری ماهواره هدهد کامل شود و این ماهواره در طول عمر مداری خود بتواند ماموریت‌های خود را اجرایی کند.
وی به آخرین وضعیت ماهواره «کوثر» اشاره کرد و یادآور شد: ما در تلاش هستیم که سمت‌گیری مطلوب برای این ماهواره صورت گیرد. از نظر ما سمت‌گیری مطلوب یعنی نشانه‌روی ماهواره به سمت زمین و به تبع آن سمت‌گیری مناسب به طرف خورشید است و کوثر در این مرحله قرار دارد.
شهرابی با تاکید بر اینکه داده‌هایی که از ابتدا تاکنون از «کوثر» داشتیم، نشان می‌دهد که این سمت‌گیری به مرور بهبود یافته و سمت‌گیری آن با توجه به انتظارات ما در حال بهبود است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا سمت‌گیری ماهواره کوثر به سمت زمین و خورشید به صورت خودکار انجام می‌شود، توضیح داد: در کوثر هر دوی این حالت پیش‌بینی شده است و بسته به این دارد که به‌کارگیری کدام یک از این حالت‌ها مطلوب‌تر است، ولی در حال حاضر سعی کردیم این سمت‌گیری با حداقل انرژی لازم انجام شود؛ از این رو عملگرهایی را که توان زیادی از ماهواره دریافت کنند، هنوز وارد نکرده‌ایم و برای به‌کارگیری این عملگرها نیاز است تا فرامین از زمین برای آن ارسال شود، ولی در حال حاضر تصمیم گرفته شد که این فرآیند فعلا انجام نشود.
شهرابی با تاکید بر اینکه فرآیند سمت‌گیری ماهواره «کوثر» در مدار بر اساس عملکرد خودکار است، خاطر نشان کرد: تاکنون این روند مناسب بوده و اینکه اعلام کنیم که این سمت،گیری موفق بوده است یا خیر، زود است، ولی روند مثبت آن مشاهده می‌شود.
آخرین وضعیت عملکرد پنل‌های خورشیدی کوثر
وی به بخش پنل‌های این ماهواره ها اشاره کرد و یادآور شد: یکی از داده‌های تله‌متری که دریافت کردیم، این بود که پنل‌های خورشیدی عملکرد خوبی دارند و شارژ و دشارژ انجام می‌شود، ولی نکته اصلی این است که چون هنوز سمت‌گیری به سمت زمین کامل نشده است، جذب انرژی خورشیدی به دلیل زاویه خورشید، به وضعیت ایده‌آل نرسیده است.
ایستگاه‌های زمینی دو ماهواره هدهد و کوثر
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان حوزه فضایی با اشاره به تعداد گذرهای هدهد و کوثر از آسمان ایران، توضیح داد: تقریبا ماهواره‌های هدهد و کوثر در مدت 24 ساعت، 15 بار به دور زمین می‌چرخند و از این تعداد معمولا به فاصله هر 12 ساعت دو رد صبح و دو رد در شب داریم.
وی اضافه کرد: در زمان پرتاب یکی از تاکیدات ما این بوده که در ساعت یک ربع به 9 صبح، یکی از ردهای ما باشد که تقریبا این قرار رعایت شده است.
شهرابی با بیان اینکه چندین ایستگاه فضایی در کشور فعال است، اظهار کرد: ما از ایستگاه‌های دریافت در تهران تمرکز داریم و احتمال می‌رود که در روزهای آتی ایستگاه‌های دیگر را در این زمینه وارد کنیم.
منظومه‌سازی در فضا
شهرابی گفت: این پرتاب‌ها از نظر ما نمایش فناوری در مدار محسوب می‌شود که برای این نمایش نیاز به 5 ماهواره است که از این تعداد دو ماهواره‌ پرتاب شده است و باید با بازخوردهایی که از این پرتاب‌ها دریافت می‌کنیم، درمورد طرح نهایی منظومه اصلی تصمیم‌گیری کنیم.
وی جذب سرمایه و ساخت تولید انبوه را بخش دیگری از این طرح ذکر کرد و ادامه داد: در این زمینه در حال مذاکره با بخش‌های مختلف هستیم و بیشتر تمایل داریم که از بستر قانون جهش تولید دانش‌بنیان، سرمایه‌های مناسبی را جذب کنیم.
عملیاتی شدن هدهد و کوثر
شهرابی با تاکید بر اینکه در مقاطع مختلف در خصوص آخرین وضعیت دو ماهواره «هدهد» و «کوثر» اطلاع‌رسانی خواهد شد، گفت: هر کدام از این ماهواره‌ها که فاز عملیاتی شدن آن به پایان برسد، اطلاع رسانی خواهیم کرد.
وی تاکید کرد: ولی این نوید را می‌توان درباره ماهواره «هدهد» داد که در آینده نزدیک خبر پایان فاز به دست‌گیری آن را اعلام رسمی کنیم و در این زمینه ما منتظر هستیم تا داده‌ها تثبیت شود.
این محقق حوزه فضایی در خصوص زمان عملیاتی شدن ماهواره‌ها پس از پرتاب، توضیح داد: تخمین این زمان برای ما سخت است و به عنوان مثال می‌توانیم به ماهواره «خیام» اشاره کنیم که فاز دست‌گیری آن در حدود 6 ماه زمان برد و اینها روند طبیعی پروژه‌های ماهواره است.
انتظارات برای حضور بخش خصوصی در صنعت فضا
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان به عنوان اولین شرکت بخش خصوصی که به صنعت فضا وارد شده است، گفت: در این پرتاب صرف نظر از ماموریت‌ها و عملکردهای آن، باز شدن پای بخش خصوصی به صنعت فضا، نکته مثبتی است و به همین دلیل یکی از اهدافی که از سوی ما به عنوان یکی از بازیگران این زیست‌بوم دنبال می‌شود، این است که تا جایی که امکان دارد، راه را هموار و چالش‌های آن را شناسایی کنیم.
وی اضافه کرد: فناوری فضایی دارای دو ریسک بزرگ «بازار» و «فناوری» است و این دو ریسک کار را برای حضور بخش خصوصی دشوار می‌کند و شاید شجاعت را از سرمایه‌گذاران برای وارد شدن به این صنعت می‌گیرد. برای اینکه تمایل بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری برای حضور در صنعت فضا را ارتقاء دهیم، به نظر می‌رسد که سازمان‌های دولتی در کاهش این دو ریسک نقش‌آفرینی کنند.
شهرابی با اشاره به نقش معاونت علمی ریاست‌جمهوری و سازمان فضایی در این زمینه، افزود: معاونت علمی ریاست‌جمهوری به عنوان سازمانی که از نظر قانونی متولی کاهش ریسک‌های فناورانه است که در این زمینه به ما کمک زیادی کرد و همچنین سازمان فضایی در کاهش ریسک بازار این پروژه حمایت‌های زیادی از ما داشت، ولی تا زمانی که این حمایت‌ها شکل بگیرد، زمان زیادی برد.
وی ادامه داد: ایجاد این حمایت‌ها زمان بر و دشوار بود، ولی تداوم و ادامه داشتن این حمایت‌ها مهمتر است و به نظر می‌رسد که باید در زمینه تداوم این حمایت‌ها اراده جدی داشته باشیم و با نگاهی به مسیری که در این حوزه طی شد، اشکالات و ایرادات و نقاط قوت آن بررسی شود تا برای تداوم این حمایت‌ها گام‌های جدی برداشته شود.
شهرابی تاکید کرد: تداوم کاری که شروع شده است، بیشترین دغدغه فعالان بخش خصوصی صنعت فضایی کشور است.
در ساعت 2 و 48 دقیقه بامداد روز سه‌شنبه 15 آبان پرتاب دو ماهواره هدهد و کوثر ایرانی با پرتابگر سایوز از پایگاه فضایی وستوچنی روسیه صدر اخبار قرار گرفت. هر دو ماهواره هدهد و کوثر با موفقیت در مدار تزریق شدند و سیگنال خود را به زمین مخابره کردند.
ماهواره «کوثر» که در سال 2019 توسط بخش خصوصی توسعه‌یافته است، به‌عنوان یک ماهواره سنجش از دور با وضوح تصویری بالا طراحی شده و قابلیت تصویربرداری با کیفیت 3.5 متر در هر پیکسل را دارد. این ماهواره به منظور استفاده در بخش‌های کشاورزی، مدیریت منابع طبیعی، پایش محیطی و نقشه‌برداری دقیق ساخته شده است و می‌تواند به پایش تغییرات زیست‌محیطی و مدیریت بلایای طبیعی کمک کند.

پیام خوزستان

عمر عملیاتی این ماهواره در مدار حدود دو سال پیش‌بینی شده و از فناوری‌های پیشرفته تصویربرداری و انتقال داده بهره می‌برد.
این ماهواره برای استفاده در کشاورزی دقیق، مدیریت منابع طبیعی، پایش محیط زیست و مدیریت بحران توسعه یافته است.
ماهواره «هدهد» نیز به عنوان یک ماهواره ارتباطی با قابلیت پشتیبانی از اینترنت اشیاء (IoT) طراحی شده و برای برقراری ارتباطات در مناطق دورافتاده و کم‌دسترسی به شبکه‌های زمینی به کار خواهد رفت. این ماهواره می‌تواند در حوزه‌هایی مانند کشاورزی هوشمند، حمل‌ونقل و مدیریت بحران کاربرد داشته باشد.