چاپ

پیام خوزستان - مهر / دو کتاب «خوف ما بعدالطبیعی» و «مقدمه بر مابعدالطبیعه» به‌تازگی با ترجمه دو مترجم توسط دو ناشر منتشر و راهی بازار نشر شده‌اند.
«خوف ما بعدالطبیعی» نوشته لِشِک کولاکوفسکی با ترجمه علی‌رضا عطارزاده توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است.
نسخه اصلی این‌کتاب سال 2001 توسط انتشارات دانشگاه شیکاگو منتشر شده است. خوف و وحشت مابعدالطبیعی 3 دلالت دارد؛ از سویی بر تجربه بی‌ثباتی، امکان، تناهی، و به تعبیر نویسنده اثر، شکنندگی بشر و همچنین بر جهان. برای غلبه بر این‌خوف است که فیلسوفان سراغ جستجوی امری ثابت، ضروری، نامتناهی و در یک‌کلام امر مطلق می‌روند تا وجود انسان و جهان را تبیین کنند و به تعبیری آن را از عدم نجات دهند. از طرف دیگر، خوف و خشیت مابعدالطبیعی در مواجهه با امر مطلق (خدا و نیز کوگیتو) سر برمی‌آورد.
لشک کولاکوفسکی نویسنده این‌کتاب، متولد 1927 و درگذشته به‌سال 2009 است که در کتابش، به آرای فیلسوفان مختلف از ادوار مختلف تاریخ فلسفه استناد کرده است. «خوف مابعدالطبیعی» او را می‌توان جستاری درباره امر مطلق دانست که مفهومی است که برای غلبه بر خوف مابعدالطبیعی مطرح می‌شود.
عناوین فصل‌های این‌کتاب به این‌ترتیب‌اند: فلسفه و فیلسوفان، شهادت فلسفه به دست خویش، ... و تمسخر فلسفه به دست خویش، درباره یاسپرس (1)، ادامه حیات فلسفه، درباره آنچه واقعی است، خواب‌های دکارتی: بازیابی کوگیتو (1)، جایی دگر: بلای زمان، امر مطلق (1)، امر مطلق (2)، اشخاص و نااشخاص الهی: آیا خدا خیر است؟ (خون خدا)، دمشقی و دو نوع عدم، عدم الهی در مسیحیت، درباره همه زبان‌های ممکن (1)، بازیابی کوگیتو (2)، درباره هوسرل، درباره مرلو_پونتی، اگو به منزله قسمی شبه‌مطلق، دکارت‌گرایی‌زدایی، درباره اسپینوزا، درباره یاسپرس (2)، لایب‌نیتس و همه جهان‌های ممکن، درباره خلقتْ الهی و انسانی، دگر اِگو، درباره همه زبان‌های ممکن (2)، خوانش جهان.
پس از این‌فصول هم «پسگفتار مترجم: ملاحظاتی درباره خوف مابعدالطبیعی» و منابع آمده‌اند.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
اگو، که مانند امر مطلق این‌همان است، (بار دیگر مانند امر مطلق، اما بنا به دلایلی متضاد) یکتا و ضروری نیز هست. اگو از این‌حیث یکتاست که، برخلاف هویات تجربی دیگر، هرگز نمی‌توان آن را نمونه‌ای از یک جنس دانست، چیزی که دو مورد یا بیشتر از دو مورد از آن می‌توانند به مقوله‌ای مفهومی تعلق داشته باشند. چنان‌که کی‌یرکگور تاکید کرد، هیچ‌مفهومی از «من» وجود ندارد. «من»، که فقط برای خودم دسترس‌پذیر است، هیچ‌محتوای مشترکی با چیزی دیگر ندارد، و لذا هیچ وسیله مفهومی‌ای ندارد که کلی‌ای را ایجاد کند که هم خودم و هم دگراِگو را در بر بگیرد. امر مطلق به این‌دلیل یکتاست که نامتناهی، نامحدود، بی‌زمان است و تحت تاثیر چیزی نیست؛ «من» یکتایم، زیرا من زمانمندی محض هستم، و خودِ من حد هستم. «من» همچنین ضروری‌ام، اما نه به این‌دلیل که خود مفهوم «من» امکان ناهستی یا داشتن سرآغازی بیرون از خودم را طرد می‌کند؛ «من» ضروری‌ام زیرا، چون فقط برای خودم قابل شناختم، نمی‌توانم غیاب خودم یا علت وجودم را درک کنم.
این‌کتاب با 175 صفحه، شمارگان 770 نسخه و قیمت 160 هزار تومان منتشر شده است.
«مقدمه بر مابعدالطبیعه؛ به انضمام فلسفه فرانسوی» هم به‌قلم هانری برگسون نوشته شده و ترجمه‌اش به‌عهده سید اشکان خطیبی بوده و توسط نشر نو منتشر شده است. این‌کتاب اولین‌عنوان از مجموعه «لحظه‌های اندیشه فرانسوی» است که این‌ناشر بناست چاپ کند.
خطیبی به‌عنوان دبیر مجموعه «لحظه‌های اندیشه فرانسوی» می‌گوید انتشار این‌مجموعه تلاشی برای تدارک کتاب‌هایی از اندیشه فرانسوی است که پیش از این، یا به فارسی درنیامده‌اند یا عرضه و چاپ دیگرشان، بایسته است.
کتاب پیش‌رو از 2 مطلب و نوشته تشکیل شده که اولی «مقدمه بر مابعدالطبیعه» و دومی «فلسفه فرانسوی» است. پس از آن‌ها هم پی‌گفتاری از ژیل دلوز با عنوان «بازگشت به برگسون» آمده و پس از آن هم پیوست‌های کتاب با این‌عناوین چاپ شده‌اند: سالشمار آثار، کتاب‌شناسی توصیفی مهم‌ترین آثار، کتاب‌شناسی ترجمه آثار برگسون به فارسی، واژه‌نامه.
متن مقاله مقدمه بر مابعدالطبیعه برای اولین‌بار ژانویه 1903 منتشر شد و نخستین متن جدی فلسفی قرن بیستم است که لفظ «مابعدالطبیعه» در آن آمده است. متن «فلسفه فرانسوی» هم سال 1915 منتشر شد و همان‌سال در قالب کتابی که انتشارات لاروس با عنوان «علم فرانسوی» چاپ کرد، منتشر شد.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
گفتنی است که خصلت اصلیِ مفاهیم یا طرحواره‌هایی که تحلیل به آنها منتهی می‌شود این است که مادامی که ملاحظه می‌شوند، نامتحرکند. من از کلِ حیات درونیْ این‌موجودیتِ روان‌شناختی را که احساس بسیطش می‌خوانم، جدا کرده‌ام. مادامی که بررسی‌اش می‌کنم بر این‌گمانم که همانی که هست می‌ماند. اگر در آن تغییری ببینم خواهم گفت که آنچه در کار است نه احساسی واحد بلکه چندین احساس متوالی است؛ و این‌گونه آن تغیّرناپذیری را که نخست به کل آن احساس منتسب کرده بودم، اکنون به هرکدام از این‌احساسات متوالی نسبت می‌دهم. به هر روی می‌توانم با ادامه‌دادنِ تحلیل به عناصری برسم که آنها را تغیرناپدیر به شمار آورم. درست همین‌جاست، و صرفا همین‌جا، که من آن مبنای مستحکم انجام عملیات را می‌یابم که علم برای حصول پیشرفتِ مخصوص خود به آن نیاز دارد.
این‌کتاب با 120 صفحه، شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 100 هزار تومان منتشر شده است.