بزرگنمايي:

پیام خوزستان - امنیت غذایی یکی از مباحث مهم است که در سال‌های اخیر مورد توجه برنامه‌ریزان توسعه و سیاستگذاران قرار گرفته است. با توجه به اینکه فقر و امنیت غذایی دغدغه شماری از جمعیت جهان بوده و تغییرات اقلیمی بیشترین خسارات را بر آسیب‌پذیرترین اقشار وارد می‌کند، روشن است که بشر در چنین شرایطی به رویکردهای کشاورزی نیاز دارد.
، ضمن تولید غذای کافی و سالم، زمینه‌‌های حفظ منابع و سلامت محیط را نیز فراهم ‏آورد. به باور بسیاری از متخصصان و سیاست‌گذاران، کشاورزی بوم‎شناختی راه مناسبی برای تامین امنیت غذایی پایدار در آینده و رهیافتی برد- برد است که با ایجاد هم‏افزایی‎ها موجب افزایش تولید غذا و بهبود امنیت غذا و تغذیه و همزمان حفظ خدمات بوم‏نظامی و تنوع زیستی می‌‌شود که اجزای ضروری تولید پایدار کشاورزی هستند. منشأ طرح احیای اراضی 550 هزار هکتاری دشت‌های خوزستان و ایلام حاصل مصوبات سفر مقام معظم رهبری در سال 1375 به استان خوزستان است. طرحی که تا پیش از آن به گفته‌ی مسعود اسدی رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان هشتصد هزار هکتار بود و با چکش‌کاری دولتی‌ها به 550 هزار هکتار کاهش پیدا کرد و از همین مقدار هم تنها 248 هزار هکتار( در فاز اول ) به شکل نصفه و نیمه از سوی موسسه جهاد نصر اجرا شده است. طرحی که با هدف مکانیزاسیون کردن کشاورزی و اصلاح الگوی کشت تعریف شد و اگر به صورت اجرای کامل، بیکاری را در استان ریشه‌کن و امنیت غذایی کشور را تضمین می‌کند. پیامدهای اجرایی شدن فاز اول، دستیابی به تولید 4 میلیون تُنی کشاورزی کشور و شکسته شدن رکورد تولید گندم در استان خوزستان بود. در اعتبارات مناسبی به طرح اختصاص داده شد، اما هیچ‌کدام تضمینی برای اجرای کامل طرح نبودند، به گفته‌ی رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان و مطابق برآورد وزارت جهاد کشاورزی سه هزار میلیارد تومان برای رفع نواقص فاز اول، بودجه نیاز است. از طرفی اعلام شده بود، به‌شرط تأمین اعتبار 90 هزار میلیارد تومانی( به نقل از صفدر نیازی معاون آب و خاک وزیر وقت جهاد کشاورزی) از سال 1403 کلید بخورد، وعده‌ای که در کمتر از 70 روز مانده به پایان سال هنوز رنگ و بوی اجرایی به خود نگرفته است.
در نشست خبری که با حضور اصحاب رسانه استان و مسعود اسدی رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان برگزار شد، زوایای پیدا و پنهان طرح 550 هزار هکتاری که 500 هزار هکتار در خوزستان و مابقی آن به استان ایلام قرار دارد، واکاوی شد. اسدی اینگونه آغاز کرد: مهم‌ترین خواسته‌ صنف کشاورزان خوزستان که تامین پایدار غذای استان و‌ کشور را بر عهده دارند، اجرای کامل طرح احیای 550 هزار هکتاری است. طرحی که در فاز اول 248 هزار هکتار انجام شد که تنها 60 هزار هکتارش از سوی سازمان کشاورزی تایید شد. اجرای فاز دوم طرح سال‌هاست بلاتکلیف مانده و هیچ مقام مسئولی در دولت‌های مختلف پاسخگو نیست. این در حالی است که مقام معظم رهبری( مدظله‌العالی) همواره به اشتغال‌زایی و تکیه بر توان داخلی تاکید داشتند و اجرای صحیح و کامل این طرح، باعث تحولی ژگرف در سطح رفاه و حذف کامل بیکاری در استان خوزستان می‌شود. از طرفی با بهینه‌سازی و اصلاح الگوی کشت که هدف اصلی طرح است، بهره‌وری دو الی سه برابر افزایش پیدا می‌کند.
رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان در ادامه گفت: در نهایت دولت تصمیم گرفت برای تامین بودجه‌ فاز دوم طرح، اقدام به فروش 20 درصد سهمش از شرکت‌ توسعه نیشکر کند. در صورت اجرایی شدن این تصمیم رقمی بین سی الی چهل هزار میلیارد تومان سرمایه به دست می‌آید که برای شروع فاز دوم موثر است. متاسفانه و علی‌رغم مصوبه‌ی دولت که اتفاقا در قانون برنامه هفتم بودجه هم لحاظ شده است، بانک‌های صادرات و‌ ملی اصرار دارند، مبلغ حاصل از فروش سهام دولت‌ را بابت طلبشان از دولت به نفع خودشان مصادره کنند. چنین ادعایی باعث تا به امروز هیچ حرکت مثبتی رخ ندهد و به دلیل چنین اختلافاتی همچنان طرح در بن‌بست باقی بماند. چینی‌ها، حاضر به اعطای فاینانس به این طرح با سرمایه‌گذاری یک میلیارد و 700 میلیوت دلاری هستند. اقدام چابک مدیران حلقه‌ی گمشده‌ی اجرای مرحله‌ی دوم طرح 550 هزار هکتاری است.
اسدی از نگاه حاکم بر بخش کشاورزی انتقاد کرد و ادامه داد: نگاه فعلی به کشاورزان تنها تولید غذاست. باید این نگاه اصلاح شود و به سمت امنیت پایدار برویم و کشاورز را غنی‌تر کنیم، در این صورت امنیت غذایی و در ادامه‌ امنیت روانی، اجتماعی و سلامت جامعه را تضمین می‌شود. در شرایط فعلی درآمدهای حاصل از مسولیت‌هایی اجتماعی، با تصویب شورای اداری استان به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها تخصیص داده می‌شود. از استاندار درخواست می‌کنیم، قسمتی از درآمد مسولیت‌هایی اجتماعی را به کشاورزی اختصاص دهد.
تنها بخشی که در زمان تحریم‌ها می‌تواند ایجاد شغل کند، کشاورزی است. حاشیه‌نشینان امروز شهر اهواز کشاورزانی هستند که به دلیل فراهم نبودن شرایط کشت، شغل‌شان را از دست داده‌اند. حاشیه‌نشینی یعنی خارج شدن از مسیر توسعه، به خطر افتادن امنیت و در نهایت تحمیل فشار بیکاری مضاعف به شهر. از طرفی آلایندگی بودجه‌ای دارد که مطابق قانون به شهرداری و دهیاری تخصیص داده می‌شود. از دولت درخواست داریم، لایحه‌ای برای اصلاح قانون حق آلایندگی به مجلس تقدیم کنند که علاوه بر شهرداری و دهیاری‌ها، قسمتی از حق آلایندگی به بخش کشاورزی اختصاص یابد.
رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان از تابستان سخت پیش‌رو هم خبر داد و افزود: خشکسالی‌های اخیر باعث کاهش آب پشت سدها شده است. حال منابع آبی خوب نیست و سدها خالی هستند. در چند سال اخیر مقداری آب برای کشاورزی بود، اما پاییز و‌ زمستان اخیر، حاکی از تابستانی با تنش آبی شدی می‌دهد. در سال گذشته محدودیت‌ آبی را پذیرفتیم. محدودیت‌هایی که در شصت سال گذشته بی‌سابقه بود. بی‌آبی زمین تنها متوجه کشاورز نیست، بلکه مستقیم اقشار جامعه را درگیر می‌کند.. مسئله‌ای که امسال کشاورزان را آزار داد، قطعی برق در زمستان بود. قطعی‌های مکرر که کمر کشاورز را شکست و امنیت غذایی کشور را به خطر انداخته است. باید آب به زمین کشاورز برسد. از ابتدای طرح تا به امروز 50 میلیارد تومان از عنایات رهبری به تعاونی روستایی برای تشکیل شرکت‌های بهره‌برداری با موصوف تشکل آب‌بران به طور منظم تخصیص داده می‌شود. هدف از تخصیص اعتبار، آموزش و‌حمایت کشاورزان با هدف بهبود فرآیند مراحل زراعت بود.‌متاسفانه تا به امروز ریالی از این اعتبار صرف موارد یاد شده، هزینه نشده است. از طرفی حق‌آبه کشاورزان خوزستان به طور کامل لحاظ نشده است. هشت سال است یک ریال به بهانه طرح 550 هزار هکتاری به بخش کشاورزی استان خوزستان از سوی سازمان آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی تخصیص داده نشده است.
در آستانه سفر رئیس‌جمهور به جلگه‌‌ی پهناور خوزستان، شروع به کار ابرطرح احیای اراضی 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام، نه تنها دو استان مرزی، بلکه ایران را در آباد می‌کند. در شرایطی که کم‌آبی سالهای گذشته به بی‌آبی سال‌های اخیر تبدیل شده است، حرکت به سمت کشاورزان مکانیزه از حالت اختیار به اجبار تغییر شده داده است. تخصیص بودجه به این طرح حیاتی هزینه نیست، سرمایه‌گذاری بلندمدتی است که تا چندین نسل را منتفع می‌کند. از طرفی امنیت غذایی و اشتغال پایدار را به واسطه‌ی زمین‌های حاصل‌خیز تضمین می‌کند. از بر سر کار آمدن دولت چهاردهم با شعار وفاق ملی چند ماهی می‌گذارد. ساده‌ترین تعریف‌ وفاق ملی، همدلی و مشارکت برای رفع مشکلات و موانع تولید است. تصویب و تخیص اعتبار آغاز به کار فاز دوم طرح 550 هزار هکتاری در سفر پیش‌رو، نویدبخش توسعه و آبادانی منطقه و تضمین امنیت غذایی کشور است.
*ابراهیم متین‌سیرت*