بزرگنمايي:

پیام خوزستان - نسخه اولیه سکوی ملی متن‌باز هوش مصنوعی با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری رونمایی شد.

«حسین افشین» در آیین رونمایی از MVP سکوی ملی متن‌باز هوش مصنوعی که امروز در مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن برگزار شد، گفت: «این فقط یک نقطه نیست، بلکه آغاز مسیر است. امروز، فقط رونمایی از یک سکو نیست؛ ما آینده را به‌صورت متن‌باز به دست تک‌تک فرزندان ایران سپرده‌ایم. این سکو تکنولوژی صرف نیست، این بستر تحقق «عدالت فناورانه» در ایران است.» 
به گفته معاون علمی رئیس‌جمهوری، «از امروز، دانشجویی در روستایی دورافتاده یا محققی در قلب تهران، به یک اندازه از هوش مصنوعی بهره خواهند برد؛ چراکه امروز، ایران عضو باشگاه جهانی هوش مصنوعی شده است و این عضویت را مدیون تیم بی‌ادعا و متعهدی هستیم که زیرساخت پردازش پرقدرت داده‌ها (GPU Farm) را در قلب این سرزمین فراهم کرده‌اند.»
از بهینه‌سازی محصولات تا نسخه نهایی در یک سال
او با بیان اینکه همان‌طور که پای قولمان ایستادیم، این مسیر همچنان ادامه دارد، افزود: «ما این راه را گام‌به‌گام پیش خواهیم برد؛ در سه‌ماهه اول 1404، تست و بهینه‌سازی محصولات آغاز می‌شود. در سه‌ماهه دوم 1404، افراد خبره دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان دسترسی محدود به این محصولات پیدا می‌کنند تا تست‌های تکمیلی و اعتبارسنجی انجام شود. در شهریور 1404 نیز نسخه آزمایشی بتا رونمایی می‌شود. در گام آخر، در اسفند 1404، نسخه نهایی و تکمیلی، با قابلیت‌های گسترده‌تر و پایداری بالا ارائه خواهد شد.»
افشین با تأکید بر اینکه ما پای قولمان بودیم و پای تعهدمان به آینده هم خواهیم ماند، گفت: «این مسیر مسیری تدریجی اما قطعی است. فرایند توسعه سکوی ملی با فراخوانی که برگزار شد، توسط همه دانشگاه‌ها و تا این لحظه با مشارکت 38 شرکت دانش‌بنیان اجرا می‌شود.»
پروژه دستیاران هوشمند دولت و وزرا روی میز دولت
معاون علمی رئیس‌جمهوری یادآوری کرد: «هم‌زمان با اجرای این گام‌ها، پروژه‌ ملی دیگری با عنوان «دستیاران هوشمند دولت و وزرا» را با سرعت انجام می‌دهیم. این معاونت تاکنون در این زمینه با 13 دانشگاه برتر کشور قرارداد امضا کرده‌ است.»
در این برنامه، «محمدرضا هرمزی‌نژاد»، مدیر این پروژه، نیز با اشاره به شروع فعالیت سکوی ملی متن‌باز هوش‌ مصنوعی، گفت: «حجم بازار سالیانه تخمینی زیست‌بوم هوش مصنوعی ایران پس از این راه‌اندازی به سالیانه 40 همت می‌رسد که به بیش از 100 همت قابل‌افزایش است.»
همچنین مدیر مرکز پردازش سریع و نماینده دانشگاه صنعتی شریف در طرح سکوی ملی هوش مصنوعی، انجام این پروژه را در تاریخ این دانشگاه بی‌سابقه دانست و گفت: «اعضای این پروژه حدود 100 نیروی انسانی اعم از 15 عضو هیئت‌علمی، 70 پژوهشگر و توسعه‌دهنده، 15 دانشجوی دکتری و کارشناسی‌ارشد و 7 نیروی زیرساختی، پشتیبانی و اجرایی هستند که می‌تواند الگویی برای پروژه‌های دیگر باشد.»
ارزش بازار فعلی ایران بیش از 2 همت نیست
«حسین اسدی» یادآوری کرد: «بدون این سکو، در بهترین حالت ارزش بازار فعلی هوش مصنوعی ایران بیش از 2 همت نیست. برای شکل‌گیری بازار، زیست‌بوم کسب‌وکار هوش مصنوعی در ایران را طراحی کردیم.»
او با بیان اینکه تمرکز دانشگاه در این مدت بر توسعه سکوی متن‌باز هوش مصنوعی بوده، پیش‌بینی کرد: «با راه‌اندازی این زیست‌بوم، بیش از 2 هزار واحد کسب‌وکار شکل می‌گیرد و بازار 40 همتی ایجاد می‌شود.»
«هم‌زمان با اجرای این گام‌ها، پروژه‌ ملی دیگری با عنوان «دستیاران هوشمند دولت و وزرا» را با سرعت انجام می‌دهیم. این معاونت تاکنون در این زمینه با 13 دانشگاه برتر کشور قرارداد امضا کرده‌ است
به گفته اسدی، «در دهه اخیر، تعداد مقالات در حوزه هوش مصنوعی در ایران کاهشی بوده و تعداد شرکت‌ها رشد 3 درصدی یافته؛ این در وضعیتی است که همین شاخص در سایر کشورها رشد 20 درصدی یافته است؛ یعنی در ایران سالی 15 درصد پسرف داشته‌ایم. دلیل کاهشی بودن این شاخص‌ها نبود سرمایه‌گذاری جدی در زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نبود سکوی متمرکز است. سکوی ملی متن‌باز هوش‌مصنوعی منجر به تغییر این رویکرد می‌شود؛ زیرا هدف از اجرای این زیست‌بوم جبران عقب‌ماندگی‌ها و ایجاد تحول در حوزه هوش مصنوعی کشور است.»
او توضیح داد: «بیش از 30 مورد از دانش‌های فنی موردنیاز برای توسعه و راهبری سکو استفاده شده که شامل امنیت، معماری، مباحث تخصصی حوزه هوش مصنوعی، توسعه فناوری و کسب‌وکار، سرویس‌دهی، توسعه محصول و تجاری‌سازی است.»
ارائه نسخه دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در تیر ماه
مدیر مرکز پردازش سریع و نماینده دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به جدول زمانی پروژه سکوی هوش مصنوعی گفت: «تیر 1404، نسخه محدود به دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌شود، نسخه آزمایشی عمومی در شهریور در دسترس خواهد بود و نسخه نهایی نیز تا اسفند سال آینده ارائه خواهد شد.»
در ادامه این برنامه، رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته و مرکز نوآوری علم داده و هوش مصنوعی دانشگاه صنعتی شریف نیز بر اهمیت نیروی انسانی به‌ویژه دانشجویان جوان تأکید کرد و گفت: «پشت هر فناوری علمی، ارزش‌ها و انگیزه‌های اقتصادی عمیقی وجود دارد؛ هوش مصنوعی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ توصیه می‌کنم به نیروی انسانی توجه کنید؛ چون ثروت واقعی کشورها در اختیار کشورهایی است که نیروی انسانی دارند.»
«محمدرضا ربیعی» با اشاره به تیم تحقیقاتی پروژه سکوی ملی متن باز هوش مصنوعی در دانشگاه شریف، به تحولات دنیا در لایه سازمانی اشاره کرد و گفت: «همه آنها پلتفرم پایه می‌شوند؛ به این معنی که سازمان‌ها از سازمان‌های دارای برنامه راهبری به‌سوی سازمان علمی مدرن، الکترونیکی و دیجیتالی حرکت کرده‌اند؛ درحال‌حاضر هم حرکت بر مدار سازمان‌های سکویی و پلتفرمی است. با این توضیح که سازمان سکویی نجات‌بخش حکمرانی است.»
او با اشاره به اهمیت پلتفرم، تأکید کرد: «درک کنیم سازمان‌ها و حکمرانی‌ها همگی پلتفرم پایه می‌شوند؛ برای همین ما هم باید با این رویکرد همگام شویم. در غیر این صورت، صاحب AP نیستیم و این به‌معنای وابستگی است.»
تحلیل‌های تخصصی هوش مصنوعی را قابل‌فهم می‌کنیم
در این آیین، رئیس دانشکده مهندسی برق صنعتی شریف و نماینده تیم فنی استودیو هوش مصنوعی نیز با اشاره به اهمیت استودیوهای علمی_پژوهشی، گفت: «تمرکز ما بر این موضوع است تا تحلیل‌های تخصصی هوش مصنوعی را برای کاربران غیرمتخصص قابل‌فهم کنیم.»
«بابک خلج» با اشاره به بخش «همیار هوشمند»، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین قسمت‌های استودیو، توضیح داد: «قابلیت‌های کلیدی استودیوی سکو شامل انتخاب بلوک‌های متن‌باز به‌روز بومی، ارائه مدل‌های عاملانه و همیاری هوشمند با کاربر، ارائه بلوک‌های تحقیقاتی پایه و زیست‌بوم اشتراک نتایج پژوهشی، بلوک‌های زیرساختی برای پردازش و ذخیره‌سازی داده‌های حجیم و فراهم‌کردن دسترسی به خروجی‌ها از طریق انتشار عمومی و بازارگاه سکو است.»
او درباره مسیر پیش‌رو یادآوری کرد: «با‌توجه‌به دغدغه کمبود داده در کشور، موتور تولید داده‌های مولد اهمیت زیادی دارد، تقویت همیار هوشمند و دوقلوی دیجیتال هم در حوزه صنعت بسیار مهم است. سرویس‌دهی مدل‌های LLM و پژوهش در زمینه SLMها در دستورکار ماست.»