بزرگنمايي:

پیام خوزستان - سینما اعتماد / «بازی مرکب 2» نمونه بارز از دست رفتن رویای پایان درست یک سریال تلویزیونی و قربانی شدن به پای صنعت سرگرمی است.
کره‌ای‌ها مردمان عجیبی هستند. حداقل در زمینه ساخت فیلم و سریال و در قالب دنیای سرگرمی. این عجیب بودن به چشم می‌آید و اگر بخواهیم از این منظر به آنان نگاه کنیم شاید بتوان حکم کلی‌تری مانند همین جمله ابتدایی را داد. آنها در ساخت فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی بخشی از ذهن انسان را فعال می‌کنند که می‌توان آن را نقطه پایان خشونت نامید. به همین دلیل است که مسیرهایی می‌روند که نتیجه آنها به سریال‌هایی مانند «بازی مرکب» (Squid Game) می‌رسد. سریالی که وقتی در شهریور سال 1400 (17 سپتامبر 2021) به صورت یک‌جا از شبکه نتفلیکس پخش شد، نشان داد که کره‌ای‌ها همیشه چند کارت برای شگفت‌زده کردن دنیا در جیب دارند.
«بازی مرکب» در 9 اپیزود خود در فصل اول با بهره‌گیری از سنت‌های مردم کره بر بستر پیچیده مدرنیته، داستانی را فراهم کرده بود که درباره هر قسمت آن می‌شد ساعت‌ها سخن گفت. این سریال و سازنده خوشفکر آن هوانگ دونگ هیوک چنان به عمق زندگی طبقاتی مدرن نفوذ می‌کردند که هر بیننده‌ای در دنیا می‌توانست با آن ارتباط برقرار کند. در همان زمان و در حالی که هنوز سایه کووید-19 روی سر دنیا حضور داشت، «بازی مرکب» نشان داد که مسیر خود را درست انتخاب کرده است.
این سریال در فصل اول چند نقطه قوت کلیدی داشت که نبض مخاطب خود را به دست می‌گرفت: ماجرای فقیر و غنی، تقابل سنت و مدرنیته، استفاده از بازی‌های سنتی کره جنوبی و در نهایت خشونت افسار گسیخته که مهم‌ترین نماد برای پیش بردن داستان بود.

اما همه این نقاط قوت و البته نقاط ضعفی که می‌توان از آنها عبور کرد، با پایان‌بندی فصل اول به خطر افتاد، چرا که معلوم بود شبکه نتفلیکس به این سادگی‌ها دست از سر این پروژه بر نمی‌دارد و باید منتظر فصول بعدی هم باشیم. داستانی که در بهترین حالت ممکن نزدیک به پایان شده بود با سکانسی در فرودگاه این مژده را به مخاطبان می‌داد که باز خواهد گشت. احتمالا برای مخاطبان جدی‌تر دنیای سرگرمی و سریال‌های تلویزیونی این مژده همچون یک خطر بود. بازگشت یک سریال موفق در حالی که خط داستانی آن به پایان رسیده، ترس و امید را درباره فصل دوم زنده نگه می‌داشت و از قضا پخش فصل دوم در روز 26 دسامبر 2024 نشان داد که چندان هم این نگرانی بی‌دلیل نبوده است.
فصل دوم سریال «بازی مرکب» در حالی که در تلاش است داستان پیچیده و درهم‌تنیده خود را از زاویه‌های جدید و گسترده‌تری به تصویر بکشد، با چالش‌های قابل‌توجهی در زمینه ساختار روایی، توسعه شخصیت‌ها و انتقال پیام‌های اجتماعی مواجه شده است. سریال هر چند که یک افتتاحیه درخشان در اپیزود «نان و لاتاری» دارد، اما نمی‌تواند منطق فصل اول را به درستی در فصل دوم بنا کند. در فصل اول، داستان با یک روایت نسبتا خطی و در عین حال قدرتمند، توانست تمرکز مخاطب را به خود جلب کند. اما در فصل دوم، با معرفی چندین خط داستانی فرعی و اضافه شدن المان‌های جدید، روایت اصلی گم‌شده و پیچیده به نظر می‌رسد. تلاش برای پرداختن به ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و روانشناختی، با اضافه شدن جزییات و صحنه‌های توضیحی متعدد، موجب کاهش ریتم داستان و پراکندگی تمرکز شده است. این وضعیت باعث شده تا همزمان با تلاش برای غنی‌سازی داستان، هماهنگی و انسجام آن به چالش کشیده شود.
بر خلاف فصل اول که پردازش دقیقی در معرفی شخصیت‌ها انجام شده بود و در مسیر اپیزودها تک‌تک بازیکنان بازی و البته در کنار همه آنها شخصیت اصلی به خوبی معرفی می‌شد، در فصل دوم معرفی شخصیت‌های جدید و تغییر در برخی شخصیت‌های آشنا به گونه‌ای صورت گرفته که عمق روانشناختی و پیچیدگی اخلاقی آنها به اندازه کافی منعکس نشده است. بسیاری از کاراکترهای جدید به ظاهر برای ایجاد تنوع وارد داستان شده‌اند، اما عدم پرداخت کافی به پس‌زمینه‌ها و انگیزه‌های آنها سبب شده تا احساس پیوستگی و واقع‌گرایی در توسعه شخصیت‌ها کاهش یابد. در نتیجه، تماشاگر ممکن است با برخی تصمیمات و رفتارهای شخصیت‌ها دچار سردرگمی و عدم همخوانی شود. تصاویر قدرتمند و نمادهایی که از آغاز سریال برجسته شده بودند، همچنان از ویژگی‌های مثبت به‌شمار می‌روند. اما در فصل دوم، استفاده بیش از حد از آنها گاهی به صورت سطحی و نمایشی به کار گرفته شده است. تلاش برای بازتاب مسائل عمیق اجتماعی و اقتصادی با تصاویر اغراق‌آمیز، به جای تقویت پیام‌های اصلی، گاه باعث ایجاد فاصله احساسی با مخاطب شده و حس اصالت داستان را تضعیف می‌کند. اما گذشته از همه این موارد شاید مهم‌ترین انتقاد به فصل دوم اجبار سازندگان برای دور شدن از فضای بازی است. هر چند که با بازی‌های جدیدی روبه‌رو می‌شویم، اما ذات فصل دوم دیگر اجازه نمی‌دهد فقط بازیکنان بازی کنند و مابقی کشته شوند و در نهایت یک نفر از بازی سالم بیرون بیاید. مشخص است که این فضا به یک شورش همه‌جانبه نیاز دارد و این شورش هم برپا می‌شود، اما داستان منطق قابل قبولی برای رخدادهای منجر به شورش ندارد. از سوی دیگر با اینکه شخصیت اصلی به بازی بر‌می‌گردد، اما او هم نمی‌تواند فضایی را شکل دهد که کمکی برای پیشبرد قصه باشد.
یکی از انتقادات اصلی فصل دوم، کاهش سرعت و پویایی روایت نسبت به فصل اول است. در حالی که فصل اول با صحنه‌های پرتنش، تعلیق بالا و لحظات سرشار از شک و ابهام توانست مخاطب را تا انتها درگیر کند، فصل دوم با صحنه‌های طولانی و مکالمات پراکنده، ریتم داستان را به کندی کشانده است. همین مسیر باعث می‌شود که «بازی مرکب 2» چنگ چندانی به دل نزند و حالا دیگر مخاطب برای تماشای پایان سریال، تنها آن را دنبال کند.
فصل دوم «بازی مرکب» به صورت آگاهانه از ذات خشن سریال در فصل اول فاصله می‌گیرد. هر چند که این فصل هم صحنه خشن و پر از کشتار کم ندارد، اما گویی سریال به یکی از محصولات مبتنی بر صنعت سرگرمی در هالیوود تبدیل شده و باید در چارچوب‌هایی قرار گیرد. این همنشینی چارچوب‌های هالیوودی روی ذات خشن فصل اول، نمونه‌ای از «خشونت صورتی» را به نمایش گذاشته که در مقایسه با فصل اول هیچ ذات خشنی ندارد. گویی قرار بوده فصل دومی ساخته شود بدون اینکه راهبردهای کلیدی فصل اول دنبال شود. این همانجایی است که بین مخاطب و سریال فاصله می‌اندازد. سریال در حالی بدون هیچ منطق مشخصی شخصیت اصلی و مخاطب را به درون بازی بر می‌گرداند، از ذات خشن خود فاصله می‌گیرد، بازی را از مرکز پروژه خارج و داستان‌های موازی می‌سازد در حالی که نمی‌تواند قدرت فصل ابتدایی را زنده کند.
«بازی مرکب 2» نمونه بارز از دست رفتن رویای پایان درست یک سریال تلویزیونی و قربانی شدن به پای صنعت سرگرمی است. همین‌جاست که می‌توان به حرف‌های هوانگ دونگ هیوک، خالق سریال بازگشت. کارگردان و نویسنده سریال می‌گوید با اینکه فصل اول این سریال به موفقیت جهانی بسیار بزرگی رسید، او درآمد زیادی بابت تولیدش نداشت. ولی برای فصل دوم می‌توانست به گونه‌ای که می‌خواهد قرارداد ببندد تا پول هنگفتی را که باور داشت باید به‌خاطر فصل اول می‌گرفت، این‌گونه به دست بیاورد. گویی داستان زنده ماندن یا پول در آوردن برای همه اتفاق می‌افتاد. بهترین راه برای پولدار شدن اما این روزها صورتی‌بازی در آوردن است. همان که سریال در فصل دوم به شکلی کاربردی آن را به نمایش می‌گذارد. اکنون هم تنها کاری که از مخاطب بر می‌آید، انتظار برای تماشای فصل پایانی و خوشحالی از این است که سازندگان نخواسته‌اند بیش از این ماجرا را کش دهند.