از تسبیح حمزه تا تربت حسین؛ تجلی فرهنگ شهادت در سیره اهلبیت علیهمالسّلام
شهرستان ها
بزرگنمايي:
پیام خوزستان - صفحه اقتصاد - حضرت حمزهبن عبدالمطلب با القابی مثل اسد الله و اسد الرسول از سوی حضرات ائمه معصومین علیهم السّلام، از برجستهترین شخصیتهای صدر اسلام بهشمار میرود. ایشان که عموی حضرت ختمیمرتبت پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و نیز از نخستین حامیان اسلام بود، با شجاعتی بینظیر و ایمانی استوار، در راه دفاع از دین خدا جهاد کرد.
مقام والای حمزه تا آنجاست که پیامبر پس از شهادت ایشان در جنگ احد، با چشمانی اشکبار او را "سیدالشهدا" خواندند و فرمودند: "هرگاه بر مصیبتها صبر کنم، بر مصیبت حمزه صبر نمیکنم." شهادت حمزه نقطه عطفی در تاریخ اسلام بود که تأثیر عمیقی بر مسلمانان گذاشت، این واقعه نهتنها نشاندهنده عظمت مقام شهید در اسلام است، بلکه تداوم یاد ایشان در سیره اهلبیت علیهم السّلام بهوضوح دیده میشود و این مسئله نشان از فضیلت آن شهید بزرگوار دارد، از جمله این فضائل، تغییر در خاک تسبیح حضرت زهرا علیها السّلام بود که پس از شهادت حمزه انجام شد و نشاندهنده احترام ویژه اهلبیت به این شهید بزرگوار است، این موضوع را در روایتی از حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام اینطور میخوانیم که آن حضرت فرمود:
إِنَّ فَاطِمَهَ(ع) کَانَتْ مِسْبَحَتُهَا مِنْ خَیْطِ صُوفٍ مُفَتَّلٍ مَعْقُودٍ عَلَیْهِ عَدَدَ التَّکْبِیرَاتِ فَکَانَتْ بِیَدِهَا(ع) تُدِیرُهَا تُکَبِّرُ وَ تُسَبِّحُ إِلَى أَنْ قُتِلَ حَمْزَهُبْنُ عَبْدِالْمُطَّلِبِ(ع) فَاسْتَعْمَلَتْ تُرْبَتَهُ وَ عَمِلَتِ التَّسَابِیحَ فَاسْتَعْمَلَهَا النَّاسُ فَلَمَّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ عَلَیْهِ السَّلَامُ وَ جُدِّدَ عَلَى قَاتِلِهِ الْعَذَابُ عُدِلَ بِالْأَمْرِ عَلَیْهِ فَاسْتَعْمَلُوا تُرْبَتَهُ لِمَا فِیهَا مِنَ الْفَضْلِ وَ الْمَزِیَّهِ.
فاطمه علیها السّلام، تسبیحش از نخ پشمی تابیده بود که تعداد تکبیرات روی آن گره خورده بود. او تسبیح را در دست میگرفت و تکبیر و تسبیح میگفت تا اینکه حمزهبن عبدالمطلب علیه السّلام کشته شد، آنگاه فاطمه از خاک تربتش استفاده کرد و تسبیح ساخت، مردم از آن استفاده کردند. وقتی حسین علیه السّلام کشته شد و عذاب قاتلش تجدید شد، امر به استفاده از خاک تربت حسین علیه السّلام داده شد، زیرا در آن فضیلت و برتری وجود داشت. (کتاب المزار ـ مناسک المزار (للمفید)، ص150)
این حدیث گویای آنآست که در ابتدا، تسبیح حضرت فاطمه علیها السّلام از نخ پشم تابیدهای بود که گرههایی بهتعداد تسبیحات داشتند و پس از شهادت حمزه در جنگ احد، حضرت زهرا از خاک قبر ایشان برای ساخت تسبیح استفاده کردند.
این عمل نشاندهنده جایگاه والای حمزه نزد برترین بانوی عالم است، از سوی دیگر استفاده از تربت شهیدان، بیانگر احترام به مقام شهادت و یادآوری دائمی فداکاری آنان است و تغییر تسبیح از خاک حمزه به خاک امام حسین علیه السّلام، نشانه تداوم راه شهادت در اسلام است.
لینک کوتاه:
https://www.payamekhuzestan.ir/Fa/News/1080074/